Σκέφτομαι με απόγνωση την πρώτη μέρα που η Ελλάδα θα επιστρέψει στην Τουρκία την πρώτη οικογένεια προσφύγων· Αφγανών, Ιρακινών, αλλά και Σύρων. 

Γιατί το αίτημά τους για άσυλο θα έχει απορριφθεί, «ταχύρυθμα», αν η Τουρκία θεωρηθεί «ασφαλής τρίτη χώρα».

Κι άλλους πρόσφυγες, που θα επιστρέφονται γιατί δεν ήθελαν να υποβάλουν στην Ελλάδα αίτημα ασύλου, αλλά να φτάσουν σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.

Και τα εκατομμύρια που θα μείνουν εγκλωβισμένοι στην Τουρκία, μια που η «επανεγκατάσταση» αφορά μόνο 72.000 Σύρους, ενώ ο «πόλεμος στους διακινητές» και τα ΝΑΤΟϊκά πλοία θα κάνουν ακόμα πιο δύσκολο και επικίνδυνο το ταξίδι.

Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτηρίζει τη συμφωνία «ιστορικών διαστάσεων πλήγμα για τα δικαιώματα», γιατί:

α) είναι απάνθρωπη,

β) οι πρόσφυγες μπορεί να καταλήξουν πάλι σε εμπόλεμη ζώνη,

γ) θα ενθαρρύνει τους διακινητές,

δ) χιλιάδες παραμένουν αβοήθητοι,

ε) παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.

Την Παρασκευή, στο διεθνές συνέδριο ενάντια στη λιτότητα, που οργάνωσαν στην Αθήνα ο ΣΥΡΙΖΑ, το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς και το transform!, η Γκάμπι Τσίμερ, πρόεδρος της ευρωομάδας του ΚΕΑ, χαρακτήρισε τη συμφωνία «παράνομη και απάνθρωπη».

Βασικός στόχος της συμφωνίας είναι η μείωση των ανθρώπινων ροών από την Τουρκία, όχι η διαχείριση του προσφυγικού. Κι ας ξέρουμε ότι οι ροές αυτές είναι, κατά 90%, προσφυγικές, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ.

Οπότε, μείωση των ροών σημαίνει μείωση των προσφυγικών ροών, άρα αναίρεση της Συνθήκης της Γενεύης και του προσφυγικού δικαίου, αφού όσοι φεύγουν, διωγμένοι από τον πόλεμο και την καταστροφή, δεν θα τυγχάνουν της οφειλόμενης προστασίας.

Η συμφωνία μιλάει για επιστροφή στην Τουρκία των «παράτυπων μεταναστών» και μαζί για σεβασμό του διεθνούς δικαίου, εξατομικευμένη διαδικασία ασύλου.

Αναρωτιέμαι όμως: Ποιοι είναι «παράτυποι»; Μήπως όλοι εκτός από τους Σύρους;

Αλλά ούτε οι Σύροι προστατεύονται: η συμφωνία λέει «για κάθε Σύρο που επιστρέφεται στην Τουρκία, ένας άλλος θα επανεγκαθίσταται στην Ευρώπη» – άρα, και Σύροι θα επιστρέφονται.

Τι θα γίνει με τα ασυνόδευτα ανήλικα;

Πώς θα εξετάζονται σωστά χιλιάδες αιτήσεις ασύλου, με ταχύρρυθμες διαδικασίες, χωρίς εγγυήσεις;

Φοβάμαι ότι η επίκληση του διεθνούς δικαίου είναι προσχηματική. Αν η Τουρκία θεωρηθεί «ασφαλής τρίτη χώρα» (παρά τις καταγγελίες για κακομεταχείριση προσφύγων και επαναπροωθήσεις στη Συρία, το ότι έχει σύστημα ασύλου μόνο για Ευρωπαίους και υποτυπώδη προσωρινή προστασία για Σύρους, παρά τη συνολική κατάσταση των δικαιωμάτων στη χώρα), τότε όποιοι έρχονται από εκεί μπορούν «νόμιμα» να «επιστρέφονται».

Γιατί άραγε άλλες χώρες, που έχουν στο έδαφός τους πρόσφυγες προερχόμενους από την Τουρκία, δεν την αναγνωρίζουν ως «ασφαλή τρίτη χώρα» ή «πρώτη χώρα ασύλου»;

Διότι δεν θέλουν να εκθέσουν την έστω και προσχηματική νομιμότητά τους, να διακινδυνεύσουν το κράτος δικαίου τους.

Είναι μια συμφωνία επικίνδυνη. Κι αυτό πρέπει, ως αριστεροί και αριστερές, που υπερασπιστήκαμε τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, να το πούμε ξεκάθαρα.

Δεν μπορούμε να μασάμε τα λόγια μας, να φοβόμαστε να πούμε όσα λένε οι ανθρωπιστικές οργανώσεις και οι Ευρωπαίοι αριστεροί.

Οσον αφορά την κυβέρνηση, γνωρίζω και κατανοώ τις πιέσεις και τους συσχετισμούς, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να με οδηγήσει να συμφωνήσω με τη συμφωνία, πολύ περισσότερο όταν εμφανίζεται ως «επιτυχία», κάτι που με κάνει να ντρέπομαι.

Πρέπει να αντιπαλέψουμε την εφαρμογή της συμφωνίας, να υπερασπιστούμε το δίκιο, να σταθούμε αλληλέγγυοι σε πρόσφυγες και μετανάστες.

Αλλωστε, μέχρι τώρα, ήμασταν υπερήφανοι για την κυβερνητική πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, που έδειχνε έμπρακτα τη διαφορά Αριστεράς και Δεξιάς, που κινητοποίησε δυνάμεις στην κοινωνία.

Με την υπογραφή της συμφωνίας, αυτό γκρεμίζεται – και το πλήγμα είναι ανυπολόγιστο: και αξιακά και πολιτικά και νομικά (στο κράτος δικαίου, στο ίδιο το Σύνταγμα).

Τα όργανα του κόμματος πρέπει να συγκληθούν αμέσως. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση δεν μπορούν να αντέξουν ένα τέτοιο πλήγμα.

*Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

http://www.efsyn.gr