Κυριακή μεσημέρι ( 15/5) και το πυκνό ακροατήριο στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας περίμενε με έκδηλο ενδιαφέρον να ακούσει τη διάλεξη του ακαδημαϊκού Δημήτρη Νανόπουλου σχετικά με τις νέες εξελίξεις στην κατανόηση του σύμπαντος με τίτλο: «Συμπαντικά Τετερίσματα».
Την εκδήλωση οργάνωσαν ο Δήμος Λαμιέων, το Παράρτημα Ανατολικής Στερεάς της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λαμίας και ο Σύλλογος Ερασιτεχνών Αστρονόμων Φθιώτιδας.
«Το σύμπαν δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια τυχαία διακύμανση του τίποτα. Εδώ, ενώνεται η κβαντική φυσική και κοσμολογία με την υπαρξιακή φιλοσοφία. Ζούμε σε ένα συγκεκριμένο χώρο και χρόνο εντελώς τυχαία, αλλά ο καθένας από εμάς θα πρέπει να κάνει όσο καλύτερη χρήση μπορεί αυτού του χωροχρονικού του δεδομένου, πέρα από μισαλλοδοξίες, δόγματα ή δοξασίες που μας εγκλωβίζουν» τόνισε ο διακεκριμένος αστροφυσικός..
Το βασικό θέμα της διάλεξης ήταν η πειραματική επιβεβαίωση των βαρυτικών κυμάτων, κάτι που ο Αλβέρτος Αινστάιν είχε προβλέψει στην Θεωρία της Σχετικότητας. ΄Όπως είναι γνωστό από τη Θεωρία της Σχετικότητας, τα βαρυτικά κύματα είναι υπεύθυνα για την καμπύλωση του χώρου λόγω των μαζών, στα πλαίσια της ανωτέρω θεωρίας του χωροχρόνου η οποία εξηγεί πλήρως τις κινήσεις των πλανητών και των αστέρων ολοκληρώνοντας έτσι την Θεωρία του Νεύτωνος Όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα που έχει ένα σώμα που επιταχύνεται και όσο μεγαλύτερη είναι η επιτάχυνσή του, τόσο πιο ισχυρό είναι το βαρυτικό κύμα. Αστροφυσικά φαινόμενα τα οποία οδηγούν σε μεγάλη παραγωγή βαρυτικής ακτινοβολίας είναι οι εκρήξεις σουπερνόβα (εκρήξεις που συμβαίνουν στο τέλος της ζωής των αστέρων),η επισώρευση ενός αστέρα σε μια μεγάλη μαύρη τρύπα (σκοτεινά σώματα με πολύ ισχυρό βαρυτικό πεδίο που δεν επιτρέπουν ούτε στο φως να ξεφύγει) στο κέντρο ενός γαλαξία ή ενός αστρικού σμήνους, η συγχώνευση δύο αστέρων νετρονίων(είδος αστρικού κατάλοιπου που προκύπτει από τη βαρυτική κατάρρευση ενός αστέρα πολύ μεγάλης μάζας) ή δύο μαύρων τρυπών που κινούνται σε γειτονικές τροχιές.
This animation illustrates how the twin observatories of LIGO work.
Όταν το βαρυτικό κύμα περάσει μέσα από την ύλη, οι κυματισμοί στη χωροχρονική καμπυλότητα θα ασκήσουν «δυνάμεις» στην ύλη. Πιο συγκεκριμένα, ένα βαρυτικό κύμα που προσπίπτει κάθετα στη Γη σε μια περιοχή που έχουμε τοποθετήσει δύο ράβδους σε σχήμα «L»,θα μεταβάλλει με συγκεκριμένο και ρυθμικό τρόπο το μήκος των δύο ράβδων.Όταν το μήκος της μιας ράβδου θα μειώνεται, της άλλης θα αυξάνεται και αντίστροφα,με έναν συγκεκριμένο ρυθμό που καθορίζεται από το κύμα.Οι συσκευές ανίχνευσης βαρυτικών κυμάτων πρέπει να εντοπίσουν αυτές τις απειροελάχιστες παραμορφώσεις των ράβδων οι οποίες και αποτελούν ένδειξη της διέλευσης ενός βαρυτικού κύματος. Τα βαρυτικά κύματα όμως είναι αρκετά ασθενή και η μέχρι τώρα τεχνολογία δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει την ύπαρξη τους. H ιστορική στιγμή δικαίωσης του Αϊνστάιν έρχεται από τους αμερικανούς ερευνητές του πειράματος LIGO.
Ο καθηγητής εξήγησε με απλά και κατανοητά από το ευρύ κοινό επιχειρήματα τις πειραματικές διατάξεις που έγιναν από την επιστημονική ομάδα LIGO με τις οποίες ανιχνευτήκαν τα βαρυτικά κύματα που προέρχονταν από μια πηγή που απείχε 1,2 δις έτη φωτός από τη γη τα οποία προήλθαν από τη συγχώνευση δύο μελανών οπών ( μαύρες τρύπες) . Η καταγραφή έγινε σε διάρκεια μισού δευτερολέπτου. Τα πειράματα αυτά όπως είπε ο κ. Νανόπουλος, έγιναν τον Σεπτέμβρη του 2015 ταυτόχρονα από δύο ανιχνευτές που ήταν εγκατεστημένοι στην Πολιτεία της Ουάσιγκτον και στην Πολιτεία της Λουιζιάνας στις ΗΠΑ.
Όπως τόνισε κλείνοντας την ομιλία του ο διάσημος καθηγητής από εδώ κι εμπρός μπορούμε και να ακούμε το σύμπαν μέσω των βαρυτικών κυμάτων και όχι μόνο να το βλέπουμε μέσω των τηλεσκοπίων, δηλαδή μέσω των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Η ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων -αυτό που έψαχναν οι φυσικοί και οι αστροφυσικοί από 100 και πλέον χρόνια – θεωρείται μια σπουδαία ανακάλυψη που ανοίγει νεους ορίζοντες η οποία θα μας δώσει τη δυνατότητα, να ανακαλύψουμε πολλά από τα ανεξερεύνητα ως τώρα μυστικά του Σύμπαντος!
