Το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι σχετικές συζητήσεις για την απελευθέρωση των πλειστηριασμών καθώς επίσης και για τα «κοράκια» που τριγυρίζουν τις τράπεζες και ζητούν να αγοράσουν κόκκινα δάνεια.
Ποια είναι η αλήθεια για όλα αυτά ;
Κινδυνεύει άμεσα η υποθηκευμένη περιουσία των Ελλήνων πολιτών από τη διείσδυση του ξένου κεφαλαίου με τη μορφή των distress funds;
Είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς αντιμετωπίζεται το θέμα από την πλευρά των τραπεζών.
Τα κόκκινα δάνεια έχουν φθάσει ήδη σε ποσοστό πάνω από 30 % του χαρτοφυλακίου των τραπεζών και αποτελούν ένα μεγάλο αγκάθι και βαρίδι για την εξέλιξη της εξυγίανσής τους.
Οι τράπεζες, μέχρι πρόσφατα, ήταν αρνητικές στο θέμα της άρσης της απαγόρευσης των πλειστηριασμών γιατί τα ενυπόθηκα σε κατοικίες δάνεια αποτελούν για τις τράπεζες σημαντικό στοιχείο του Ενεργητικού τους, ακόμη και αν είναι καθυστερημένα, επειδή έχουν μεγάλο ποσοστό κάλυψης. Επίσης γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαχειριστούν έναν όγκο ακινήτων σε μία αγορά, η οποία έχει καταρρεύσει και με ένα φορολογικό πλαίσιο, το οποίο επιβάλλει εξαιρετικά μεγάλο βάρος στα ακίνητα.
Από την άλλη πλευρά τα πιστωτικά ιδρύματα δεν μπορούν να αντέξουν το κοινωνικό κόστος εκτέλεσης των πλειστηριασμών.
Ακόμη αν καταρρεύσει η αγορά ακινήτων, θα υποχρεωθούν να μειώσουν την αξία των υποθηκών τους, γεγονός, που θα αυξήσει τις επισφάλειες και τις προβλέψεις τους και κατά συνέπεια τις κεφαλαιακές απαιτήσεις τους για κάλυψη των επιπλέον ζημιών.
Έτσι, μέχρι σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες είναι διστακτικές για την πώληση προβληματικών δανείων. Αυτό συμβαίνει γιατί προς το παρόν οι προσφορές, που έχουν δεχθεί για τα χαρτοφυλάκιά τους, δεν είναι ελκυστικές, και θεωρούν ότι δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για «ξεφόρτωμα» δανείων στις τιμές, που τους έχουν προταθεί, γιαυτό τηρούν στάση αναμονής. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για την πώληση ενός δανείου εξαρτάται τόσο από το ύψος των προβλέψεων που έχουν σχηματιστεί για αυτό, όσο και από τις διασφαλίσεις (υποθήκες κ.λ.π.) που υπάρχουν. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν κατέληξαν σε συμφωνίες για την πώληση δανείων σε distress funds, που έδειξαν έντονο ενδιαφέρον.
Όμως, μέσα στο 2014, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα εμφανισθεί έντονα και πιεστικά για τις τράπεζες, οπότε οι διαδικασίες εξυγίανσης των ισολογισμών θα επιταχυνθούν, επειδή ήδη τα κόκκινα δάνεια έχουν φθάσει σε επικίνδυνα επίπεδα.
Σε αντίθεση πάντως με ό,τι συμβαίνει ως σήμερα στην Ελλάδα, στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες η πώληση δανείων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η πρόσφατη μελέτη της PricewaterhouseCoopers, αναφέρει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ευρώπη το τελευταίο 12μηνο έχουν αυξηθεί περίπου κατά 100 δις.
Στην Ελλάδα, σε ανάλογη ενέργεια πώλησης χαρτοφυλακίου δανείων, έχει προχωρήσει μόνο η Citigroup, που έχει διαθέσει πακέτα δανείων αξίας 300 εκατ.
Υπάρχει παράλληλα μια διοχέτευση πληροφοριών για «εκποιήσεις» δανείων από ελληνικές τράπεζες, επειδή θα λειτουργούσαν εξυγιαντικά για τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Είναι φανερό ότι αν ανοίξει το θέμα της πώλησης «κόκκινων δανείων», σειρά θα έχουν τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, σε μια περίοδο, που υπάρχει βεβαιότητα ότι αίρονται οι προστατευτικές διατάξεις για τους πλειστηριασμούς ακινήτων.
Οι ελληνικές τράπεζες «αξιοποιούν» την έκθεση της PWC και για να διεκδικήσουν φοροαπαλλαγές για τις πωλήσεις «κόκκινων δανείων».
Στην έκθεση της PWC υπάρχει η πρόταση να γίνει νομοθετική παρέμβαση και να επιτραπεί στις τράπεζες να σχηματίζουν φορολογική απαίτηση για το 26% της ζημίας (όσο ο φορολογικός συντελεστής επί των εταιρικών κερδών), που εγγράφουν εφόσον κεφαλαιοποιούν εταιρικά δάνεια, ώστε να μην υφίστανται ζημιές στα εποπτικά τους κεφάλαια.
Επομένως το πρόβλημα ήδη έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις και να απειλεί τις κατοικίες.
Οι ελληνικές τράπεζες μετά από οδηγίες της ΤτΕ έχουν ήδη συμφωνήσει για τη δημιουργία μιας υπηρεσίας εντός τράπεζας, που θα αναλάβει τη διαχείριση του προβληματικού χαρτοφυλακίου τους και για το λόγο αυτό ενισχύουν τις διευθύνσεις εμπλοκών για να μπορέσουν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα καθυστερημένα δάνεια.
Έχει ήδη δρομολογηθεί, με εντολές και της ΤτΕ, η δημιουργία ενός είδους bad bank σε κάθε τράπεζα με τη μορφή μιας διεύθυνσης, που θα συγκεντρώσει όλα τα κόκκινα δάνεια. Ήδη η Εθνική σχεδιάζει να χαρακτηρίσει προβληματικά δάνεια και τα ενήμερα, που σύμφωνα με πληροφορίες, οι δανειολήπτες εμφανίζουν στοιχεία ενδεχόμενης αδυναμίας αποπληρωμής. Η διαδικασία αυτή, που προκρίνεται, επιτρέπει να γίνεται επιλογή των δανείων, που θα πουληθούν με κριτήριο την εμπορευσιμότητα των καλυμμάτων και τη μεγιστοποίηση του κέρδους.
Σύμφωνα με πληροφορίες η Εθνική διαπραγματεύεται με τουλάχιστον 4-5 διαφορετικά ξένα funds την πώληση προβληματικών δανείων του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου ύψους 600 εκατ., για τα οποία έχει ήδη σχηματίσει μεγάλες προβλέψεις στον ισολογισμό της. Οι προσφορές που έχει δεχτεί αφορούν την πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με «έκπτωση» κατά 40-70% επί της ονομαστικής τους αξίας, κάτι που σημαίνει πως, αν η τράπεζα πάρει την έγκριση από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και κλείσει τη συμφωνία, θα εισπράξει περί τα 180 έως 350 εκατ. Μετά το πακέτο των επιχειρηματικών δανείων θα ακολουθήσουν τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά.
Οι μεθοδεύσεις αυτές των τραπεζών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για σχεδιασμό ενός κερδοσκοπικού παιχνιδιού με ανεξέλεγκτες και αδιευκρίνιστες διαδικασίες, που μάλλον θα εξελιχθεί σε ένα πραγματικό «πάρτυ» πάνω από τις κατοικίες και την περιουσία του ελληνικού λαού. Οι τραπεζίτες, που διαχειρίζονται τις τράπεζες, που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, επιδιώκουν, με τη δημιουργία αυτών των υπερδιευθύνσεων (ή bad banks) να διαχειριστούν την έλλειψη προστασίας της κατοικίας των εξαθλιωμένων Ελλήνων φορολογουμένων με μοναδικό στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους και όχι την ανακούφιση των πολιτών.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη οι τράπεζες έχουν εγγράψει στους ισολογισμούς τους ζημιές για τα κόκκινα δάνεια και θα έχουν την ευχέρεια να τα πουλήσουν στα distress funds σε τιμές, που θεωρούνται χαμηλές, αλλά, αν συνυπολογιστεί το όφελος από την εγγραφή φορολογικής απαίτησης, θα καταλήξουν στην επίτευξη σημαντικών κερδών.
Η απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα για τα «κοράκια», που καραδοκούν να σφετεριστούν την ελληνική ιδιοκτησία και έχουν από τώρα στοχεύσει σε περιοχές και ιδιοκτησίες, που θεωρούνται εμπορεύσιμες. Η απειλή είναι υπαρκτή και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Ήδη η τρόικα είναι αποφασισμένη να πιέσει αφόρητα για την πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διείσδυση του κεφαλαίου για την υφαρπαγή των κατοικιών και της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών.
Απαιτείται η άμεση ενεργοποίηση όλων μας για να αποτραπούν τα σχέδιά τους.
Πρέπει να θεσμοθετηθεί η προστασία της κατοικίας και της ελληνικής περιουσίας, γιατί μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η ισορροπία της κοινωνίας και η προστασία του Έλληνα πολίτη, που βιώνει συνθήκες οικονομικής σύνθλιψης και απώλειας του εισοδήματος και της εργασίας του.
Δεν πρέπει να γίνει κανένας πλειστηριασμός.
Οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν άμεσα είναι :
Παράταση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για τραπεζικές οφειλές τουλάχιστον για μια 3ετία,
και επέκταση της προστασίας και για οφειλές προς το Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Ασφαλιστικά ταμεία αλλά και σε εμπόρους, ελεύθερους επαγγελματίες.
Η παράταση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών σίγουρα δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης, αλλά προτείνεται α ισχύει μέχρι να σχεδιασθεί και εφαρμοστεί ένα πλαίσιο ρυθμίσεων, που θα περιλαμβάνει και διαγραφή των οφειλών, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα να αποπληρωθούν. Προτεραιότητα θα δοθεί σε εκείνους, που είναι χρόνια ασθενείς, ανάπηροι, άνεργοι, απολυμένοι και ανήκουν σε οικογένειες, που δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο κ.λ.π.
Ακόμη θα πρέπει να καθοριστούν οι ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης των δανειοληπτών, έτσι ώστε να διατίθεται το περίσσευμα του εισοδήματος για αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων και όχι το υστέρημα. Σημειώνεται ότι ο καθορισμός των ελάχιστων δαπανών διαβίωσης περιλαμβάνονται και στο τελευταίο μνημόνιο (MOU). Άλλωστε σε άλλες χώρες έχουν εφαρμοστεί μοντέλα ρυθμίσεων κόκκινων δανείων με πάγωμα του μέρους των δανείων που δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί τουλάχιστον για μια 5ετία χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση από τόκους αρκεί να θεσμοθετηθεί αυτό από τις εποπτικές αρχές του τραπεζικού συστήματος.
Η εφαρμογή αυτού του πλαισίου ρύθμισης θα επιτύχει, αν ανατεθεί σε έναν δημόσιο φορέα, που θα διαχειριστεί το συνολικό πρόβλημα των κόκκινων δανείων με όρους δίκαιης μεταχείρισης και έλεγχο κάθε περίπτωσης, ώστε να διαπιστώνεται η πραγματική αδυναμία αποπληρωμής των δανειακών υποχρεώσεων.
Η εξαθλίωση της κοινωνίας μας πρέπει να σταματήσει και να προστατευθούν οι αδύνατοι οικονομικά συμπολίτες μας από τη λαίλαπα των μνημονίων και την υφεσιακή πολιτική των κυβερνώντων. Η προστασία της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών είναι απολύτως απαραίτητη.
*Η Κερασίνα Ραυτοπούλου, είναι μέλος της γραμματείας τμήματος Οικονομικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ και συντονίστρια του χρηματοπιστωτικού τομέα.
