Με αφορμή την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, σκέψεις για το μέλλον ιστορικού κτηρίου της Λαμίας, της παλιάς Νομαρχίας (άρθρο δημοσιευμένο στον Λαμιακό Τύπο της 25.10.2019)

Παραχώρηση ιστορικού κτιρίου της Λαμίας, στην Αυστρία …

“Στο εξής ένα μέρος του ιστορικού κτηρίου της πρώην Νομαρχίας μπορεί να θεωρείται και έδαφος της Αυστριακής Δημοκρατίας…”
Γιώργος Γκικόπουλος, πρώην περιφερειακός σύμβουλος και μέλος της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (μέλος της παράταξης “Λαϊκή Συσπείρωση”.

Ήταν 26 Μαρτίου 2019, μετά την εθνική εορτή της Ελλάδος, που συνήλθε η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και αποφάσισε (αριθ. πρακτικού 12) :

“… την παραχώρηση ή ενοικίαση χώρων του κτιρίου της πλατείας Ελευθερίας 1 (πρώην Νομαρχίας Φθιώτιδας), για 5 χρόνια, με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως το επίσημο γραφείο του Προξενείου της Αυστρίας, με δικαιοδοσία την Περιφέρεια της Στερεάς Ελλάδας”.

Επιπλέον δε :
“Η απόφαση έχει την έγκριση της νομικής υπηρεσίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας”.

Η πλειοψηφία της απόφασης ήταν μεγάλη, με μόνο μία αρνητική ψήφο, του κ. Γεωργ. Γκικοπούλου, περιφ. Συμβούλου Βοιωτίας (!) και τότε μέλους της Οικονομικής Επιτροπής. Άλλη αρνητική ψήφος δεν έγινε γνωστή (αν υπήρξε).
Το θέμα δεν θα γινόταν γνωστό, αν ο ίδιος ο κ. Γκικόπουλος δεν κοινοποιούσε το θέμα, μέσω του τοπικού τηλεοπτικού σταθμού Star, στις 4 Σεπτεμβρίου 2019, δηλ. μετά 6 μήνες, που πλέον είχε λήξει η θητεία του προηγουμένου περιφερειακού Συμβουλίου, υπό τον κ. Κωνστ. Μπακογιάννη. Την επομένη ημέρα (4 Σεπ. 2019) το ίδιο θέμα αναπαρήγαγε ο τοπικός ραδιοφωνικός σταθμός Lamia FM1. Μέχρι τώρα, δεν υπήρξε καμία αντίδραση-απάντηση.
Όπως καταλάβατε, μιλάμε για το διατηρητέο (από το 1991) μεγαλοπρεπές κτίριο, στη βόρεια πλευρά της πλατείας Ελευθερίας. Κτίστηκε τη διετία 1926-28 για κατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Λειτούργησε ως τράπεζα μέχρι το 1955, που πλέον μεταβιβάστηκε στο ελληνικό Δημόσιο (Υπουργείο Εθν. Οικονομίας). Στέγασε υπηρεσίες της Νομαρχίας Φθιώτιδας (στον όροφο) και Εφορία με Δημόσιο Ταμείο (στο ισόγειο).
Την περίοδο 1940-44 (Κατοχή) το κτίριο επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές και λειτούργησε ως διοικητήριο. Από το βομβαρδισμό των γερμανικών αεροπλάνων στις 18 Απριλίου 1941 το κτίριο σώθηκε, με εμφανή τα σημάδια από τα σπασμένα μάρμαρα στη ΝΑ γωνία του. Μετά την Κατοχή, μέχρι τον Απρίλιο 1945 εγκαταστάθηκε στον όροφο το Στρατηγείο του ΕΛΑΣ και στο ισόγειο επανεγκαταστάθηκε η ΕΤΕ.

Στη συνέχεια λειτούργησε σαν ΕΤΕ με κατοικία διευθυντή και υποδιευθυντή στον α’ όροφο. Το 1947, σε κάποιο τμήμα του ορόφου, εγκαταστάθηκε επιτελείο του Εθνικού Στρατού.
Το 1960 έγινε επέκταση-προσθήκη στη δυτική πλευρά ισογείου και 2 ορόφων. Από το 1987 στο κτίριο εγκαταστάθηκε η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος. Λειτούργησε πλήρως ως έδρα των υπηρεσιών της Περιφέρειας από το έτος 2011 (κατάργηση νομαρχιών και αιρετοί περιφερειάρχες).
Το 2018 οι υπηρεσίες της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας μεταφέρθηκαν στο κενό κτίριο της πρώην ΜΕ.ΡΥΠ., στην περιοχή Παγκράτι Λαμίας. Έκτοτε, δεν έγιναν γνωστές (δεν υπήρξε καμία ενημέρωση της κοινής γνώμης) οι προθέσεις της πολιτείας όσον αφορά την τύχη, την χρήση και την πιθανή αξιοποίηση του κτηρίου.
Γι’ αυτό το 90 ετών κτίριο έγιναν 2 μελέτες επισκευών και αποκατάστασης (στα έτη 2009 και 2018), οι οποίες δεν εφαρμόστηκαν, τουλάχιστον στο σύνολό τους. Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι παραμένουν αρκετά προβλήματα (π.χ. ετοιμόρροποι σοβάδες στις οροφές, έλλειψη συντήρησης εγκαταστάσεων, κ.ά.).
Θυμίζουμε ότι το προαναφερόμενο κτίριο, που το 1991 κηρύχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως διατηρητέο μνημείο, αποτελεί ιδιοκτησία του Δημοσίου. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς αναφέρεται στην απόφαση κήρυξης ως “Δημόσιο κτίριο”.
Έτσι, είναι πολύ περίεργη – τουλάχιστον – η ληφθείσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, της προηγουμένης περιφερειακής διοικήσεως. Με συνοπτική διαδικασία και αναιτιολόγητη απόφαση, έγινε παραχώρηση ή ενοικίαση (ο τρόπος εκχώρησης στο έγγραφο έμεινε ασαφής) στην Αυστριακή Πρεσβεία :

“ … χώρου στην νότια πλευρά του πρώτου ορόφου, με ανεξάρτητη είσοδο από την οδό Υψηλάντη, αποτελούμενο από τέσσερις χώρους γραφείων, χώρου υποδοχής και χώρους υγιεινής”.

Οι Έλληνες πολίτες και ακόμη περισσότερο οι δημότες της Λαμίας, που παραμένουν με σημαντικό έλλειμμα πληροφόρησης για το θέμα, είναι λογικό να ρωτήσουν :
1) Το συγκεκριμένο κτίριο, ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο ή στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση; Αν ισχύει το πρώτο, όπως φαίνεται στην απόφαση κήρυξης διατηρητέου Μνημείου του Υπουργείου Πολιτισμού, τότε πώς αποφασίζει η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για ξένη ιδιοκτησία;
2) Το ιστορικό αυτό κτίριο, σε κεντρική θέση της Λαμίας, αποτελεί άραγε περιουσιακό στοιχείο αξιοποίησης (!) μιας οικονομικής επιτροπής, σαν να πρόκειται για οποιοδήποτε κοινό κτίριο; Γιατί η Επιτροπή δεν επέλεγε κάποιο άλλο κτίριο και προτίμησε το πλέον εμβληματικό, κεντρικό και με βασικό ρόλο στην οικονομική (πρώην τράπεζα), διοικητική (πρώην Νομαρχία), ιστορική διαδρομή της Λαμίας;
3) Με ποιους λόγους (επιχειρήματα) πείστηκαν τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής (πλην του κ. Γκικόπουλου) και συμφώνησαν στο αίτημα της Αυστριακής πρεσβείας; Ποιο θα είναι το κέρδος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας από αυτή την ιστορία;
4) Αποτελεί μεμονωμένη πράξη ή μπορεί να ακολουθήσουν ανάλογα αιτήματα κι άλλων ξένων χωρών για προξενεία στη Λαμία, ώστε να διαθέσουμε και τα υπόλοιπα δωμάτια του κτιρίου της πρώην Νομαρχίας;
5) Κυκλοφόρησε μια φωτογραφία με τη σημαία της Αυστρίας στο νότιο μπαλκόνι του κτιρίου, που είναι εμφανώς αποτέλεσμα επεξεργασίας (ψεύτικη). Έχει γίνει επέμβαση στην αρχική φωτογραφία. Από ποιον έγινε και με ποιό σκοπό; Ήταν μεμονωμένο fake news ή οργανωμένη προβοκάτσια;
6) Γιατί όλη αυτή η μυστικότητα; Ελάχιστα ΜΜΕ (tvStar και lamiaFM-1) έδωσαν στη δημοσιότητα το θέμα. Υπήρχε άραγε κάποιο μορατόριουμ των παρατάξεων (εκτός της “Λαϊκής Συσπείρωσης”) στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και ποιος το επέβαλε; Μήπως ο πρώην περιφερειάρχης;
Στα ερωτήματα αυτά πρέπει να δοθούν απαντήσεις : από την οικονομική επιτροπή, από τις παρατάξεις, από τον πρώην περιφερειάρχη, τον πρώην αντιπεριφερειάρχη και νυν δήμαρχο Λαμίας. Ο λαός της Στερεάς Ελλάδας και οι Λαμιείς πρέπει να ξέρουν.
Η αλήθεια, όπως και το φως, τυφλώνει (Albert Camus). Άραγε αντέχουμε αλήθειες; Αναμένουμε λοιπόν ……

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος
φυσικός
Αγγελική Ι. Τριανταφύλλου
Αρχιτέκτονας

Υ.Γ. Τα σχέδια όψεων από μελέτη επισκευής – ανακαίνισης του ιστορικού κτηρίου : Μελέτη : 2009
Αρχιτεκτονική μελέτη : Μανώλης Βότσης, Φίλιππος Γεροντάκης, Δήμητρα Μπουγά, Αντώνης Κρασάς, Σοφία Γκαρμπούνη, Νίκη Γεωργούλια.