Αισιόδοξες προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης 2,8%, πρωτογενές πλεόνασμα 3,6%, ελαφρύνσεις ύψους περίπου 1,2 δισ. ευρώ και περαιτέρω πτώση της ανεργίας στο 15,6% περιέχει ο προϋπολογισμός του 2020 που κατατέθηκε, από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, το μεσημέρι της Πέμπτης.
Την ίδια στιγμή διατηρεί ασαφές το τοπίο για το κοινωνικό μέρισμα του 2019, που θα είναι μικρότερο από πέρσι αφού από τα 436 εκ υπερπλεονάσματος αναμένονται να διανεμηθούν για το σκοπό αυτό 100-200 εκ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, αρμόδιες πηγές διαψεύδουν σενάρια περί πιθανής εφάπαξ μείωσης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης η οποία επιβάλλεται σήμερα σε εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ και ενδεχόμενη μείωσή της θα ισοδυναμούσε με στήριξη της μεσαίας τάξης.
Ο νέος προϋπολογισμός υπερκαλύπτει τον στόχο του 3,5% για το πρωτογενές πλεόνασμακαι σύμφωνα τις δηλώσεις του κ. Σταϊκούρα, «θέτει τις βάσεις για να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας των τελευταίων ετών, δηλαδή το αναπτυξιακό και επενδυτικό κενό που διατηρεί την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια σταθερά στην τελευταία θέση, μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από πλευράς επενδύσεων και στην πρώτη θέση σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανεργίας».
Μικρότερο καλάθι για το κοινωνικό μέρισμα
Το υπερπλεόνασμα το 2019 προβλέπεται ότι θα φτάσει τα 436 εκατ. ευρώ και 164 εκατ. ευρώ για το 2020. Έτσι επιβεβαιώνονται οι προβλέψεις για χαμηλότερο κοινωνικό μέρισμα σε σύγκριση με αυτό που μοίρασε πέρσι τα Χριστούγεννα η κυβέρνηση.
Η απόφαση της κυβέρνησης να επιστρέψει προκαταβολικά φέτος τη μείωση του φόρου του 2020 στις επιχειρήσεις, να χορηγήσει προκαταβολικά το «κουρεμένο» επίδομα θέρμανσης και να καλύψει ένα μέρος της κρατικής επιδότησης προς τη ΔΕΗ, εξανεμίζουν το υπερπλεόνασμα του προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με πληροφορίες από αυτά τα 436 εκ. θα καλυφθεί το αυξημένο επίδομα θέρμανσης και άλλες ανάγκες για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας της ΔΕΗ, ενώ αναμένεται να μείνουν περίπου 100-200 εκατ. ευρώ για το κοινωνικό μέρισμα αλλά ο λογαριασμός δεν έχει κλείσει. Το γεγονός ότι δεν είναι διαθεσιμο αξιόλογο ποσό για διανομή, μαζί με τις προειδοποιήσεις της Κομισιόν, για αποφυγή διανομής κοινωνικού μερίσματος, προβληματίζει το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς διαπιστώνει πως δεν βγαίνουν τα νούμερα. Η τελευταία ελπίδα για να χορηγηθεί ένα αξιοπρεπές κοινωνικό μέρισμα είναι να επιτύχει η ανασκόπηση των δαπανών που επιχειρεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και να βρει κονδύλια τα οποία δεν πρόκειται να απορροφηθούν.
Περισσότερα για το κοινωνικό μέρισμα θα γνωρίζουμε το επόμενο διάστημα όταν και θα ανακοινωθούν οι δικαιούχοι από την κυβέρνηση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα «έξυπνο» κοινωνικό μέρισμα, το οποίο θα αναδεικνύει την αλλαγή φιλοσοφίας έναντι της επιδοματικής πολιτικής με πολιτική στόχευση την οποία όπως αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη είχε καθιερώσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
1,181 δισ. ευρώ για φοροελαφρύνσεις, ενίσχυση εισοδημάτων και ανάπτυξη
Oι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το έτος 2020 διακρίνονται σε δύο άξονες: α) αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις, β) παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις
Οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις και το κόστος τους για τον προϋπολογισμό είναι οι ακόλουθες:
1. Οικογένεια και Υπογεννητικότητα
– Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν τουλάχιστον το 90% των οικογενειών. Κόστος 123 εκατ. ευρώ
– Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας. Κόστος 12 εκατ ευρώ
2. Φυσικά Πρόσωπα
– Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί. Κόστος 281 εκατ. ευρώ.
– Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης. Κόστος 123 εκατ. ευρώ
3. Επιχειρήσεις
– Μείωση του φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση του 2019. Κόστος 541 εκατ. ευρώ
– Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%. Κόστος 75 εκατ. ευρώ
4. Eνίσχυση της οικοδομής
-Aναστολή για τρία χρόνια και του φόρου υπεραξίας αλλά και του ΦΠΑ για τα ακίνητα με οικοδομική άδεια από 1/1/2006 Στο τελευταίο εκφράζεται επίσης μια δυσφορία από την επιτροπή αλλά ούτε και εδώ ζητά την ακύρωση του μέτρου
-Έκπτωση έως και 40% από το φόρο των δαπανών για εργασίες τεχνικής αισθητικής ή και ενεργειακής αποκατάστασης ακινήτων. Μάλιστα στο φορολογικό νομοσχέδιο θα διευκρινίζεται ότι με τις εργασίες σε ακίνητα παράλληλα με την έκπτωση του 40% θα ισχύει η έκπτωση του 5% στην φορολογία εισοδημάτων από ακίνητα .
120 δόσεις
Επίσης θεσπίζεται σε συνέχεια της ρύθμισης των 120 δόσεων, νέας πάγιας ρύθμισης οφειλών προς την εφορία σε 24 έως 48 δόσεις έναντι 12 έως 24 της υφιστάμενης από 1/1/2020
Παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
1. Αποτελεσματικό και λιγότερο δαπανηρό κράτος
– Δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό της υποεκτέλεσης που παρουσιάστηκε τα προηγούμενα έτη και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την ελάφρυνση του φορολογικού βάρους των πολιτών. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 500 εκατ. ευρώ
– Θεσμοθέτηση νέου Ειδικού Αποθεματικού ύψους 300 εκατ. ευρώ για την εξυπηρέτηση των δαπανών αυξημένης αβεβαιότητας που αφορούν κυρίως τους τομείς παιδείας, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας, άμυνας και ασφάλειας των πολιτών. Το Ειδικό Αποθεματικό θα χρησιμοποιείται για τη συστηματική ενίσχυση των Υπουργείων σε όλη τη διάρκεια του έτους.
2. Αναδιαμόρφωση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
– Μεταφορά 250 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος στο συγχρηματοδοτούμενο, ενισχύοντας τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη, λόγω του υψηλότερου πολλαπλασιαστή του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, δημιουργώντας δημοσιονομικό όφελος περί τα 170 εκατ. ευρώ.
3. Επισκόπηση δαπανών και εσόδων και αύξηση αποτελεσματικότητας Γενικής Κυβέρνησης
– Επισκόπηση δαπανών και εσόδων με σκοπό οι υπηρεσίες που παρέχουν οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα για τους πολίτες. Ειδικότερα, η επισκόπηση δαπανών και εσόδων καλύπτει περισσότερες από 20 ειδικές δράσεις που αφορούν τομείς όπως η εισιτηριοδιαφυγή, η βελτιστοποίηση μεθόδων είσπραξης δημοτικών εσόδων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, η αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων κ.α. Επίσης βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των δαπανών και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 307 εκατ ευρώ
4. Καταπολέμηση φοροδιαφυγής
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Για αυτό το σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Εκτιμώμενα έσοδα 557 εκατ. ευρώ
– Ρύθμιση της ηλεκτρονικής αγοράς στοιχημάτων μέσω διασύνδεσης των ηλεκτρονικών και φορολογικών συστημάτων, που θα οδηγήσει σε φορολογική συμμόρφωση και αύξηση εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 73 εκατ. ευρώ
5. Αύξηση εσόδων από ακίνητη περιουσία
Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες, θα συμβάλει στην αύξηση του ύψους των εσόδων σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας. Εκτιμώμενα έσοδα 142 εκατ. ευρώ
Η ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (π.χ. AirBnB) θα συμβάλει θετικά στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 60 εκατ. ευρώ.
