Τα σχετικά με τη δημιουργία Μουσείου Θεοδωράκη στη Λαμία, με τη συμμετοχή του κυρίου Βαρλάμη και του Δήμου Λαμίας, τα πληροφορήθηκα από τον τοπικό τύπο. Ως δημότη και πολίτη, όμως, αυτή η σύμπραξη (δήμου – Βαρλάμη) μου δημιουργεί σκέψεις και πολλά ερωτηματικά.

Η εμπειρία μου στην Ελλάδα και από τη δράση φορέων και οργανισμών με κάνει καχύποπτο ως προς τους στόχους που μπορεί να έχει μια τέτοια απόπειρα, που κατ’ αρχάς δε με αφήνει αδιάφορο, αλλά αντιθέτως θα με βρει ένθερμο υποστηρικτή της. Όλα αυτά υπό προϋποθέσεις.

Και εκφράζω εδώ κάποιες σκέψεις, συναισθήματα αλλά και ανησυχίες μου.

Ο κύριος Βαρλάμης, εκτός των άλλων ικανοτήτων και δραστηριοτήτων του, είναι γνωστός και ως πολύ καλός επιχειρηματίας. Άρα, θα μπορούσε να δώσει ώθηση και πνοή – με τα λεφτά και τις γνωριμίες του – προκειμένου να προχωρήσει ένα τέτοιο έργο στη Λαμία.

Και συμφωνώ πως ένα τέτοιο Μουσείο τιμά την ανταρτομάνα Φθιώτιδα, που γέννησε και γεννά αδούλωτους ανθρώπους και έδωσε ήρωες στην ελληνική ιστορία. Και με συγκινεί ιδιαίτερα να στεγάσουμε, στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, το έργο και την ιστορία του Μίκη, του ανθρώπου που πίστεψα και καθόρισε τη ζωή μου – από τα νιάτα μου μέχρι και τώρα. Και, αν προχωρήσει μια τέτοια ενέργεια και λάβει σάρκα και οστά και ιδρυθεί το Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη, θα μπορούσα να δώσω ό,τι αρχειακό υλικό διαθέτω σχετικά από την εποχή της δράσης μας στους Λαμπράκηδες, όταν εγώ ήμουν προσωπικός γραμματέας του Μίκη. Θα μπορούσα, ακόμη, να δώσω την προσωπική μου δημιουργία, τώρα στο έβγα της ζωής μου, την ιστοσελίδα που διατηρώ για τους Λαμπράκηδες.

Όλα αυτά είναι αποδεκτά – και συμφωνούμε κάποιοι άνθρωποι, που τα έχουμε ήδη συζητήσει – υπό ορισμένες πολύ σημαντικές προϋποθέσεις.

Ξέρουμε πως ένα Μουσείο δεν είναι μόνο χώρος ιστορικής μνήμης και έρευνας. Είναι, παράλληλα, και μια επιχείρηση που μπορεί να αποφέρει κέρδος. Ως εδώ, θεμιτά όλα. Επειδή, όμως, δεν έχουμε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στο Δήμο Λαμίας – και στα πρόσωπα που λειτουργούν εξ ονόματός του – και επειδή ο κύριος Βαρλάμης δεν μας έπεισε για την αφιλοκερδή συνεισφορά του στην προσπάθεια αυτή, φοβόμαστε μήπως αυτό που ονομάζουν «Μουσείο Θεοδωράκη» καταλήξει να γίνει τίποτα περισσότερο από ένας χώρος πώλησης αντικειμένων και δημιουργημάτων του κυρίου Βαρλάμη σχετικά με το όνομα, το έργο, το πρόσωπο «Θεοδωράκης».

Δεν θα θέλαμε να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης η αγάπη του κόσμου για το Μίκη, η φήμη και η αναγνώριση της αξίας του παγκοσμίως, η δύναμη του λόγου και της μουσικής του από ένα άτομο και από κάποια πρόσωπα του Δήμου – ή και από το Δήμο, ως θεσμό – που θα αποκομίσουν θεμιτά ή αθέμιτα, δηλωμένα ή αδήλωτα, κέρδη.

Σαφώς και μπορεί να υπάρχει ένας χώρος πωλητηρίου, όπως σε όλα τα Μουσεία. Ο υπόλοιπος χώρος, όμως, πρέπει να εκφράζει και να αποτυπώνει το έργο και τη δράση του Μίκη σ’ όλη τη διάρκεια της προσωπικής, πολιτικής και καλλιτεχνικής πορείας του. Και πρέπει, παράλληλα, να διδάσκει για την ιστορία της περιόδου δράσης του Μίκη, και να είναι πόλος έλξης και έρευνας για μαθητές, σπουδαστές, ερευνητές, που ασχολούνται με την κοινωνική ιστορία, με τη δράση ανθρώπων που καθόρισαν την εποχή τους και άλλαξαν την πορεία της ιστορίας και της κοινωνίας.

Και όλα αυτά έχουν να κάνουν με τα πιθανά κέρδη που κάποιοι – ίσως – να επιδιώκουν να αποκομίσουν. Και οι φόβοι μας είναι ισχυροί (ίσως και βάσιμοι) ότι η πορεία και η εξέλιξη του έργου θα καταλήξουν σε μια καθαρά κερδοσκοπική επιχείρηση, με ελάχιστη την παρουσία του επιστημονικού αποτυπώματος.

Υπάρχει, όμως, και η στάση του δημάρχου της Λαμίας, στον οποίο – εγώ προσωπικά – δεν έχω πια καμιά εμπιστοσύνη. Και αυτό το στηρίζω στη στάση που τήρησε και τηρεί στο άλλο «μεγαλόπνοο» σχέδιο σχετικά με τη δημιουργία Μουσείου Εθνικής Αντίστασης. Στα λόγια ήταν εξαιρετικά πρόθυμος, κινητοποιηθήκαμε άνθρωποι και μηχανισμοί, ετοιμάστηκαν οι προθήκες, έχει μαζευτεί υλικό, αλλά – εδώ και δυόμισυ χρόνια – όσο έχετε δει εσείς το Μουσείο άλλο τόσο το έχουμε δει κι εμείς που κινητοποιηθήκαμε για τη δημιουργία του. Τις περιπέτειες αυτού του Μουσείου, των σχετικών αποφάσεων, των «περιηγήσεων» αναφορικά με το χώρο και τον τόπο στέγασής του, και άλλα πολλά ενδιαφέροντα και ενημερωτικά μπορείτε να τα πληροφορηθείτε από τον τοπικό τύπο, από ιστοσελίδες διάφορες που αναφέρονται στην Εθνική Αντίσταση. Και στην ιστοσελίδα για τους Λαμπράκηδες αλλά και στο blog [www.lamprakides.gr αλλά και www.lamprakides.gr/blog] που διατηρώ, μπορείτε να δείτε και να διαβάσετε για την προσωπική μου άποψη, δράση και στάση απέναντι στο ζήτημα.

 Ελπίζω η ανάρτηση αυτή, οι σκέψεις που διατυπώνονται σ’ αυτήν να θέσουν ένα μικρό λιθαράκι, ώστε να προωθηθεί το έργο, αλλά προς τη σωστή κατεύθυνση και με ορθές προοπτικές. Τότε και μόνο τότε θα δικαιωθούν τα οράματά μας και ο δήμαρχος και ο κύριος Βαρλάμης θα μπορούν να καυχώνται ότι, με τη στάση και τα έργα τους, έγραψαν ένα μικρό κομμάτι της τοπικής και της εθνικής ιστορίας.

Παληοτάκης