Εκατοντάδες αμερικανικά τεθωρακισμένα οχήματα έχουν καταφθάσει στις χώρες της Βαλτικής και πρόκειται να παραμείνουν εκεί, σε μια αποστολή που κύριο σκοπό έχει να καθησυχάσει τις ΝΑΤΟϊκές χώρες που ανησυχούν για τις ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, η μεταφορά των τεθωρακισμένων συμπίπτει με την ανάπτυξη μιας αμερικανικής μεραρχίας πεζικού και ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις στη Μαύρη Θάλασσα.
Αν και είναι σε ισχύ κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, η διένεξη έχει αυξήσει την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να κατηγορεί την Ε.Ε. ότι καλλιεργεί κλίμα σύγκρουσης.
Ειδικότερα, ο Λαβρόφ μιλώντας στη Μόσχα την Τρίτη μετά από συνάντηση με τον Ισπανό ομόλογό του, έκανε ειδική αναφορά στον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου και Πολωνό πρώην πρωθυπουργό, Ντόναλντ Τουσκ, τον οποίο κατηγόρησε ότι απολογήθηκε στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, επειδή η Ε.Ε. δεν προέβη σε ενέργειες κατά της Ρωσίας τόσο γρήγορα όσο οι ΗΠΑ.
«Γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες σκόπιμα κλιμακώνουν την αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και της Ε.Ε.» είπε ο Ρώσος ΥΠΕΞ. Σημειώνεται ότι ο κ. Τουσκ δήλωσε στην Ουάσινγκτον ότι εάν η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ είναι ενωμένες θα είναι σε θέση να «βάλουν τέλος στην επιθετική πολιτική της Ρωσίας σε βάρος των γειτόνων της».
Από πλευράς του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Φίλιπ Χάμοντ, δήλωσε την Τρίτη ότι οι ενέργειες του προέδρου Πούτιν «θεμελιωδώς υπονομεύουν την ασφάλεια των κυρίαρχων εθνών της ανατολικής Ευρώπης». Η Λιθουανία επαναφέρει την στράτευση και η πρόεδρος Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα στο BBC ότι οι απειλές στην ασφάλεια της χώρας της ήταν «πολύ πραγματικές», ενώ έκανε λόγο για αυξημένη ρωσική στρατιωτική δραστηριότητα στη Βαλτική και κατά μήκος των συνόρων στον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ. Επίσης, Ρώσοι στρατιώτες συμμετείχαν σε ασκήσεις στην περιοχή του Πσκοφ, στα σύνορα με Εσθονία και τη Λιθουανία τον προηγούμενο μήνα.
Αξιωματούχος των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων δήλωσε στο BBC ότι περίπου 250 βαρέα οχήματα, από ένα σύνολο 750, κατέφθαναν στην πρωτεύουσα της Λετονίας, Ρίγα, και στη βόρεια Γερμανία, και θα αναπτύσσονταν έτσι ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσουν ταχύτερα σε κρίσεις. Τα οχήματα θα εδρεύουν στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία για τη διάρκειας 90 ημερών ΝΑΤΟϊκή άσκηση, και στη συνέχεια θα διασπαρούν στην Ευρώπη, σε «ελεγχόμενη αποθήκευση».
Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Russia Today, ο Λετονός υπουργός Άμυνας, Ρέιμοντ Βεζόνις, χαρακτήρισε την παρουσία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στη χώρα ως «επιβεβαίωση της ενότητας και ασφάλειας στην περιοχή», ενώ ο Αμερικανός στρατηγός Τζον Ο’Κόνερ δήλωσε ότι η ανάπτυξη των τεθωρακισμένων θα αποτελέσει επίδειξη αποφασιστικότητας στον πρόεδρο Πούτιν και στη Ρωσία.
Όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, συμφωνία του 1997 μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ απαγορεύει στη συμμαχία να εγκαταστήσει μόνιμα δυνάμεις στις χώρες της Βαλτικής, οπότε και η παρουσία τους εκεί θα είναι προσωρινή. Όπως αναφέρει το Russia Today, το ΝΑΤΟ ασκεί επίσης πιέσεις στη Λετονία, τη Λιθουανία και την Εσθονία για να αγοράσουν οπλικά συστήματα από πλουσιότερες συμμαχικές χώρες.
«Η ρωσική Ομοσπονδία έλαβε την απόφαση να ακυρώσει τη συμμετοχή της στις συναντήσεις της συμβουλευτικής επιτροπής της CFE από τις 11 Μαρτίου του 2015. Επομένως, η Ρωσία τερματίζει κάθε δραστηριότητα στο πλαίσιο της συνθήκης CFE στην Ευρώπη, η οποία είχε ξεκινήσει το 2007, εντελώς», αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών διευκρίνισε πως εξουσιοδότησε την Λευκορωσία να εκπροσωπεί την Ρωσία στις συνεδριάσεις του συμβουλευτικού οργάνου από αύριο Τετάρτη. Η αρχική CFE είχε υπογραφεί το 1990 από 16 χώρες του ΝΑΤΟ και εξι χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας θέτοντας έξι ισοδύναμα όρια σε πέντε κατηγορίες- κλειδιά συμβατικών οπλισμών και στρατιωτικής τεχνολογίας, όπως άρματα μάχης, ΤΟΜΑ,πυροβολικό, επιθετικά ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη. Μια «επικαιροποιημένη» συμφωνία υπογράφτηκε το 1999, αλλά τα μέλη του ΝΑΤΟ αρνήθηκαν να την επικυρώσουν μέχρι η Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματα από την Γεωργία και την Υπερδνειστερία. Ένα κριτήριο το οποίο η Ρωσία είχε αποκαλέσει «τεχνητό εμπόδιο». Η Συνθήκη ήδη από το 2011 είχε πέσει σε «νάρκη» καθώς τότε το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι «Δεν θα ανταλλάσσει πλέον πληροφορίες περί συμβατικών δυνάμεων και οπλισμού με τη Ρωσία». Τον περασμένο Νοέμβριο ο Ρώσος υπουργός εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, είχε δηλώσει ότι «Η Συνθήκη είναι νεκρή για εμάς και δε θα ξαναγυρίσουμε ποτέ σε αυτή»,
Οι περιορισμοί που αφορούν πλέον τη Ρωσία δεν είναι τόσο ποσοτικοί καθώς οι οροφές ήταν ιδιαίτερα μεγάλες. Για παράδειγμα για τη Ρωσία προβλεπόταν μέγιστη οροφή 13.300 αρμάτων μάχης, 13.700 συστημάτων πυροβολικού, 20000 ΤΟΜΑ/.ΤΟΜΠ 5150 μαχητικών αεροσκαφών, 1500 επιθετικών ελικοπτέρων. Φυσικά τέτοιες οροφές δεν έχουν οι ρωσικές δυνάμεις. Οι ουσιαστικοί λόγοι όμως της αποχώρησης της Ρωσίας από μια ούτως ή άλλως «ανενεργή» συμφωνία, είναι άλλοι. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ανάπτυξη δυνάμεων. Η συνθήκη CFE περιόριζε την ανάπτυξη δυνάμεων ανά περιοχή κοντά στα σύνορα άλλων χωρών.
Έτσι, δεν υπήρχε δυνατότητα ανάπτυξης πάνω από 153 αρμάτων μάχης, 241 ΤΟΜΑ και 140 πυροβόλων ανά περιοχή δύναμη η οποία μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις μπορούσε να αυξηθεί στα 450 άρματα μάχης, όπως σε περίοδο ασκήσεων. Έτσι, η Ρωσία θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει δυνάμεις κοντά σε σύνορα άλλων χωρών χωρίς κανένα περιορισμό. Ο δεύτερος κύριος λόγος είναι οι επιθεωρήσεις. Αυτές γίνονταν και γίνονται (πρόσφατα ελληνική αντιπροσωπεία είχε επισκεφθεί τη Βοσνία) μεταξύ των κρατών που μετέχουν της συνθήκης για τον έλεγχο των συμφωνηθέντων. Έτσι, από εδώ και πέρα η Ρωσία θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει όπου και όσες δυνάμεις θέλει σε όλη την επικράτειά της χωρίς κανένα έλεγχο.
Στο πλαίσιο μάλιστα της έναρξης της μαζικής παραγωγής των νέων αρμάτων μάχης Armata και των ΤΟΜΑ Boomerang και της σταδιακής ένταξής τους στο ρωσικό οπλοστάσιο κανείς από τις δυτικές χώρες δε θα μπορεί να γνωρίζει που βρίσκονται αυτά τα συστήματα.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μείζονος σημασίας γεωστρατηγική εξέλιξη που μπορεί να αλλάξει ολόκληρη την μεταψυχροπολεμική δομή επάνω στην οποία στηρίχθηκε το οικοδόμημα της ασφάλειας στην Ευρώπη, αφού πλέον οι ευρωπαϊκές χώρες έρχονται αντιμέτωπες με το δίλημμα «Η προβαίνουν σε μαζικές προμήθειες οπλικών συστημάτων με ό,τι αυτό συνεπάγεται στις οικονομίες τους ή σύντομα θα τεθούν υπό την ρωσική στρατιωτική απειλή, αφού το εξοπλιστικό πρόγραμμα που ανακοίνωσε η Ρωσία είναι, απλά, κολοσσιαίο.
Η CFE πάντως ήταν ευεργετική για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις που κατάφεραν να ανανεώσουν τα οπλικά τους συστήματα (κάπου 650 άρματα μάχης M60A1/A3, χιλιάδες ΤΟΜΑ Μ113, αντιαρματικά συστήματα κλπ) μεταφέρθηκαν από την κεντρική Ευρώπη στην Ελλάδα, ενώ οι τουρκικές δυνάμεις δεν είχαν περιορισμό στην σύνθεσή τους μόνο αυστηρά στις περιοχές της ΝΑ Τουρκίας, όπου ήδη μαινόταν ο πόλεμος με το ΡΚΚ.
