Πέθανε την Τρίτη 30 Αυγούστου 2022 σε ηλικία 91 ετών ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος Σοβιετικός ηγέτης (1985-1991).
Υπήρξε αμφιλεγόμενος πολιτικός που επηρέασε όσοι λίγοι την ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης, κομβική προσωπικότητα για τα κοσμογονικά γεγονότα στα τέλη του 20ου αιώνα.
Ήταν ο όγδοος και τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ και επικεφαλής του κομμουνιστικού κόμματος της χώρας από το 1985 ως το 1991. Σφράγισε με την πολιτική του το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης της σοβιετικής οικονομίας και εκδημοκρατισμού της πολιτικής ζωής στη Σοβιετική ΄Ενωση. Το πρόγραμμα της περεστρόικα – γκλάσνοστ ( ανανέωση διαφάνεια), ωστόσο, απέτυχε και, έπειτα από μια σειρά κομβικών γεγονότων και μία απόπειρα πραξικοπήματος το 1991, επήλθε η οριστική διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, στα τέλη του ίδιου έτους.
Στην εξωτερική πολιτική απέσυρε τη χώρα του από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και ξεκίνησε σειρά επαφών με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ρόναλντ Ρήγκαν, για τον περιορισμό της κούρσας πυρηνικών .Θεωρείται ο πολιτικός που πέτυχε να βάλει τέλος στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου και τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1990για τον ρόλο του στην ύφεση της σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης.
Όμως στην πατρίδα του ο ρόλος του αντιμετωπίζεται με κριτική και σκεπτικισμό, καθώς κατηγορείται ότι με τις αποφάσεις του επιτάχυνε τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, αφήνοντας τη Ρωσία κατεστραμμένη και απομονωμένη σε παγκόσμιο επίπεδο. Πολλοί Ρώσοι δεν συγχώρησαν ποτέ στον Γκορμπατσόφ την αναταραχή που προκάλεσαν οι μεταρρυθμίσεις του, θεωρώντας πως η επακόλουθη υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου ήταν ένα «πολύ υψηλό τίμημα» που κλήθηκαν να πληρώσουν για τον «εκδημοκρατισμό».
«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πέθανε σήμερα το απόγευμα μετά από μια σοβαρή και παρατεταμένη ασθένεια», ανακοίνωσε το Κεντρικό Κλινικό Νοσοκομείο της Μόσχας, αναφέρει το ura.news επικαλούμενο το πρακτορείο TASS. Σύμφωνα με δημοσίευμα της ίδιας ιστοσελίδας, ο Ρώσος πολιτικός έπασχε από νεφρική ανεπάρκεια και υποβαλλόταν τους τελευταίους μήνες σε αιμοκάθαρση.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πέρασε τα τελευταία είκοσι χρόνια ουσιαστικά στο περιθώριο της πολιτικής ζωής, ωστόσο είχε φροντίσει να ακουστεί η φωνή του επανειλημμένα, καθώς ανησυχούσε για τις κλιμακούμενες εντάσεις ανάμεσα στη Μόσχα και στην Ουάσινγκτον.
Συλλυπητήρια μηνύματα από τη διεθνή κοινότητα
Τα βαθιά του συλλυπητήρια, για τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), εξέφρασε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. «Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους» του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας». «Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».
Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος πέθανε χθες Τρίτη, ευχαριστώντας τον για την «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».
Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter. «Την περίοδο της επίθεσης του Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».
«Ο Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσόφ συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού και τον εκδημοκρατισμό της χώρας του», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε ανάρτησή του στο twitter, με αφορμή τον θάνατο του τελευταίου σοβιετικού ηγέτη.
Εκφράζουμε τη λύπη μας για την απώλεια ενός μεγάλου Ευρωπαίου, του Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσώφ, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού & τον εκδημοκρατισμό της χώρας του, αναφέρει μεταξύ άλλων το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του στο Twitter.
«O Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης που απεβίωσε χθες σε ηλικία 91 ετών, “έγραψε την Ιστορία του κόσμου” και “άλλαξε τη ζωή μου ριζικά”», δήλωσε η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στην πρώην ανατολική Γερμανία.
«Έδειξε με το παράδειγμά του πώς ένας μόνο πολιτικός μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο», σημείωσε η πρώην ηγέτις της Γερμανίας σε μια ιδιαίτερα συγκινητική δήλωση που έκανε πλέκοντας το εγκώμιο του εκλιπόντα πρώην ηγέτη. «Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ άλλαξε και τη δική μου ζωή ριζικά. Δεν θα τον ξεχάσω ποτέ».
Χωρίς «το θάρρος» του τελευταίου ηγέτη της ΕΣΣΔ, «η ειρηνική εξέγερση στηΛΔΓ (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας) δεν θα ήταν δυνατή», υπογράμμισε η Μέρκελ.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέτισε φόρο τιμής στον πρώην ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, υπογραμμίζοντας ότι ο θάνατός του συμπίπτει «με μια εποχή που η δημοκρατία στη Ρωσία έχει αποτύχει».
Ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος τόνισε ότι ο Γκορμπατσόφ ήταν αυτός «που κατέστησε δυνατή την Περεστρόικα» και ο οποίος «προσπάθησε να αποκαταστήσει τη δημοκρατία» στη Ρωσία.
Ο Aμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».
«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.
Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».
