Η μετάλλαξη Δέλτα έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία, οδηγώντας είτε σε αναβολή, είτε σε μερική επανεξέταση της άρσης των περιορισμών σε πολλές χώρες. Οι αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί ή φορείς, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Ελέγχου και Νόσων (ECDC) ή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, προειδοποιούν για την ταχεία εξάπλωσή της, ενώ ήδη επιστημονικά ευρήματα αναφέρονται και σε μια ενισχυμένη μετάλλαξη «Δελτά», τη «Δέλτα +».
Ινδική μετάλλαξη ή Δέλτα;
Η μετάλλαξη Δέλτα δεν είναι ακριβώς το νέο όνομα της Ινδικής μετάλλαξης, η οποία ονομάστηκε αρχικά έτσι επειδή εντοπίστηκε στην Ινδία τον Οκτώβριο του 2020. Στην πραγματικότητα η ινδική μετάλλαξη (Β.1.617) δεν είναι μία αλλά τρεις και η Δέλτα είναι η ονομασία που έδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για μια εξ αυτών, την Β.1.617.2.
Υπενθυμίζεται πως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, θέλοντας να αποφύγει τον στιγματισμό περιοχών, αποφάσισε να μετονομάσει τις πιο κοινές μεταλλάξεις. Συγκεκριμένα:
► Η μετάλλαξη «Άλφα» είναι η λεγόμενη «βρετανική» μετάλλαξη (Β.1.1.7)
► Η μετάλλαξη «Βήτα» είναι η λεγόμενη «νοτιοαφρικανική» μετάλλαξη (Β.1.351)
► Η μετάλλαξη «Γάμα» είναι η λεγόμενη «βραζιλιάνικη» μετάλλαξη (Ρ.1)
► Η μετάλλαξη «Δέλτα» είναι μια από τις λεγόμενες «ινδικές» μεταλλάξεις (B.1.617.2.)
► Η μετάλλαξη «Κάππα» είναι μια συγγενική μετάλλαξη με τη «Δελτα», της κατηγορίας των ινδικών μεταλλάξεων (Β.1.617.1.)
Που βρίσκεται η μετάλλαξη Δέλτα;
Η μετάλλαξη «Δέλτα» εντοπίζεται αυτήν τη στιγμή σε τουλάχιστον 85 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Στην Ινδία επικράτησε πολύ γρήγορα έναντι των άλλων δύο συγγενικών μεταλλάξεων, ενώ στη Βρετανία χρειάστηκαν μόλις μερικές εβδομάδες για να επικρατήσει της τοπικής μετάλλαξης. Στις ΗΠΑ μέσα σε περίπου 20 ημέρες η παρουσία της εκτοξεύτηκε από το 10% στο 35% των κρουσμάτων. Ανάλογο είναι το ποσοστό που καταγράφεται και στο Ισραήλ, ενώ σε χώρες της Αφρικής, όπως στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στην Ουγκάντα, το ποσοστό της επί του συνολικού αριθμού των κρουσμάτων που εντοπίζεται είναι 77% και 97%, αντίστοιχα.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Ελέγχου και Νόσων (ECDC), με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, η μετάλλαξη Δέλτα θα αποτελεί το 70% των νέων κρουσμάτων του κορονοϊού στην Ευρώπη στις αρχές Αυγούστου και το 90% έως το τέλος του Αυγούστου.
Πρόκειται για την πιο μεταδοτική μετάλλαξη του κορονοϊού. Ο ΠΟΥ την χαρακτηρίζει ως «ανησυχητική» διαπιστώνοντας ότι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας αλλά και πως η μεταδοτικότητά της μειώνει σε μεγάλο βαθμό την επίδραση των μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας, ακόμη και του εμβολιασμού, ανατρέποντας με την εξάπλωσή της την επιδημιολογική κατάσταση σε πολλές περιοχές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επίσημα το ECDC ανακοίνωσε, βάσει προκαταρκτικών στοιχείων, ότι η πρώτη δόση των υπαρχόντων εμβολίων δεν προστατεύει από τη μετάλλαξη Δέλτα. Αντίθετα στα «καλά νέα», όπως σημείωσε διευθύντρια του ECDC δρ Αντρέα ‘Αμον, «η χορήγηση δύο δόσεων οποιουδήποτε από τα σημερινά εμβόλια παρέχει υψηλή προστασία έναντι της παραλλαγής Δέλτα και των συνεπειών της».
Μπορεί να προκαλέσει ένα τέταρτο κύμα;
Οι ανησυχίες πηγάζουν από τα παραπάνω χαρακτηριστικά της μετάλλαξης «Δέλτα». Σύμφωνα με το ECDC η εν λόγω μετάλλαξη αποδεικνύεται κατά 40% έως 60% πιο μεταδοτική από τη λεγόμενη «βρετανική», η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έξαρση τρίτου κύματος σε πολλές χώρες της Ευρώπης και όπως προαναφέρθηκε εκτιμάται ότι θα κυριαρχήσει στη γηραιά ήπειρο έως το τέλος του Αυγούστου, αποτελώντας το 90% των κρουσμάτων. Οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον πως με την παρουσία της μετάλλαξης Δέλτα για το «τείχος ανοσίας» απαιτείται ο πλήρης εμβολιασμός άνω του 80% του πληθυσμού.
«Μέχρι να επιτευχθεί η προστασία όλο και περισσότερων ατόμων, και κυρίως των ευάλωτων, θα πρέπει να κρατήσουμε σε χαμηλά επίπεδα την κυκλοφορία της μετάλλαξης Δέλτα, ακολουθώντας αυστηρά μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας», σημείωσε η διευθύντρια του ECDC.
Σε δραματικούς τόνους ήταν και η προειδοποίηση του ΠΟΥ, ο οποίος λόγω της «εξαιρετικά μεταδοτικής» μετάλλαξης «Δέλτα» ζητάει να επιστρέψει η χρήση μάσκας και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Η Δρ. Mariangela Simao, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΠΟΥ αρμόδια για την πρόσβαση σε φάρμακα και προϊόντα υγείας, επισήμανε μάλιστα πως «οι άνθρωποι δεν μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς μόνο και μόνο επειδή έλαβαν και τις δύο δόσεις εμβολίου».
«Μόνο το εμβόλιο δεν θα σταματήσει τη μετάδοση στην κοινότητα», προειδοποίησε, προσθέτοντας: «Οι άνθρωποι πρέπει να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν μάσκες παντού, να βρίσκονται σε αεριζόμενους χώρους, να τηρούν την υγιεινή των χεριών, τις αποστάσεις, να αποφεύγουν τους συνωστισμούς. Συνεχίζεται η μετάδοση στην κοινότητα».
Μετά τη μετάλλαξη «Δέλτα» έρχεται και η «Δέλτα +»
Οι υγειονομικές αρχές της Ινδίας ανακοίνωσαν την Τετάρτη 23 Ιουνίου ότι έχουν καταγράψει σαράντα κρούσματα με μια «περίεργη» παραλλαγή της μετάλλαξης Δέλτα. Ινδοί επιστήμονες εκτιμούν πως αυτή η νέα μετάλλαξη, η «Δέλτα +» θα μπορούσε να συνδέεται με ακόμη μεγαλύτερη μεταδοτικότητα, με τον Ινδό υπουργό Υγείας να σημειώνει πως στις περιοχές που έχει εντοπιστεί θα πρέπει να ενισχυθούν τα περιοριστικά μέτρα για τον έλεγχο και την επιτήρηση της επιδημίας, και ασφαλώς θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην επιτάχυνση των εμβολιασμών.
Γιατί η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ανησυχητική;
Επίσημα τα κρούσματα της μετάλλαξης «Δέλτα» που έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα από τους τυχαίους δειγματοληπτικούς είναι 29. Μάλιστα το τελευταίο διάστημα καταγράφηκε μια κατακόρυφη αύξηση με επίκεντρο την Κρήτη και συγκεκριμένα το Ηράκλειο.
Αυτό όμως που προκαλεί μεγάλη ανησυχία, με φόντο και την τουριστική περίοδο που οδήγησε στην άρση των περιοριστικών μέτρων ακόμη και της χρήσης της μάσκας, είναι τα στοιχεία του εμβολιαστικού προγράμματος, καθώς μόλις το 45% του ενήλικου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί με τουλάχιστον μια δόση, σύμφωνα με τα στοιχεία από την πλατφόρμα Our World in Data. Το δε ποσοστό των ατόμων στην Ελλάδα που έχουν εμβολιαστεί και με τις δύο δόσεις, που σύμφωνα με το ECDC αποτελεί και την προϋπόθεση για υψηλή προστασία έναντι της παραλλαγής Δέλτα, είναι μόλις 33%.
