Τις προηγούμενες εβδομάδες η ισλαμιστική οργάνωση, εκμεταλλευόμενη το κενό ασφάλειας που δημιούργησε η αποχώρηση των ξένων δυνάμεων, πραγματοποίησε προέλαση σε πολλές περιοχές της χώρας, καταλαμβάνοντας έδαφος, αλλά κυρίως σε αγροτικές περιοχές.
Πλέον, οι Ταλιμπάν έχουν βάλει στο στόχαστρο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, όπου η αντίσταση ενδέχεται να είναι πιο μεγάλη.
Στη Λασκάρ Γκα, πρωτεύουσα της νότιας επαρχίας Χελμάντ, Ταλιμπάν και κυβερνητικά στρατεύματα δίνουν μάχες «από δρόμο σε δρόμο», αφηγήθηκε τηλεφωνικά στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μπαντσά Χαν, κάτοικος της πόλης.
«Η αεροπορία βομβαρδίζει την πόλη συνεχώς. Κάθε εκατοστό της πόλης βομβαρδίζεται», συνέχισε, «υπάρχουν πτώματα στους δρόμους, υπάρχουν πτώματα στην κεντρική πλατεία».
«Όσοι μπόρεσαν, έφυγαν από την πόλη. Πολλές οικογένειες κατασκηνώνουν πλέον στην ύπαιθρο, στις όχθες του ποταμού Χελμάντ», στην έξοδο της πόλης των 200.000 κατοίκων.
Ο Χαζράτ Όμαρ Σιρζάντ, άλλος κάτοικος της Λασκάρ Γκα, είναι έξαλλος: οι Ταλιμπάν τον έδιωξαν από το σπίτι του, για να το χρησιμοποιήσουν ώστε να προφυλαχθούν από τα πλήγματα της αφγανικής πολεμικής αεροπορίας. Έζησε «την πιο θλιβερή ημέρα της ζωής μου».
«Το Ισλαμικό Εμιράτο (σ.σ. οι Ταλιμπάν) βάζει φωτιά στη γη και η Δημοκρατία (σ.σ. οι αφγανικές κυβερνητικές δυνάμεις) βάζει φωτιά στον ουρανό. Και κανένας δεν δίνει πεντάρα» για τους αφγανούς πολίτες, έκρινε ο κ. Σιρζάντ.
Το βράδυ χθες Κυριακή, η κυβέρνηση διαβεβαίωσε πως ελέγχει ακόμη τη Λασκάρ Γκα, χάρη στους ασταμάτητους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, όμως το μέλλον της πόλης μοιάζει ολοένα πιο αβέβαιο.
Στη Χεράτ, η κατάσταση ασφαλείας «χειροτερεύει καθημερινά», διαπιστώνει ο Αγά Ρεζά, έμπορος της μεγαλούπολης 600.000 κατοίκων στο δυτικό τμήμα της χώρας, που «πολιορκείται από τους Ταλιμπάν» και μπορεί, φοβάται, να πέσει όντως στα χέρια τους.
Στηλιτεύει ότι οι αρχές δεν διένειμαν όπλα στους παραστρατιωτικούς του Ισμαήλ Χαν, βετεράνου του πολέμου εναντίον των σοβιετικών (1979-1989) και κατόπιν ισχυρού πολέμαρχου που εναντιώθηκε στους Ταλιμπάν. Οι μαχητές του Ισμαήλ Χαν μοιάζουν πλέον να αντιμετωπίζονται με περισσότερη εμπιστοσύνη από κατοίκους από ό,τι οι αφγανικές κυβερνητικές δυνάμεις.
«Εδώ και τέσσερις ημέρες, γίνονται μάχες πολύ κοντά στην πόλη. Η δραστηριότητα έχει παραλύσει, τα περισσότερα μαγαζιά έχουν κλείσει», εξηγεί, «οι περισσότεροι κάτοικοι τράπηκαν σε φυγή, το ρεύμα κόβεται και ξανάρχεται, κάποιοι δρόμοι έχουν κλείσει εξαιτίας των μαχών».
Στο σχολείο την Κυριακή «τόλμησαν να έρθουν μόνο αγόρια», αφηγήθηκε δασκάλα στη Χεράτ, η οποία ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Την περασμένη νύχτα ακούγαμε μαχητικά να πετούν πάνω από την πόλη», πρόσθεσε η ίδια.
Στην Κανταχάρ, τη μεγαλούπολη του νότου, στριμώχνονται σε πρόχειρους καταυλισμούς τους οποίους έστησαν βιαστικά οι αρχές χιλιάδες κάτοικοι των προαστίων, όπου οι Ταλιμπάν εξαπολύουν επιθέσεις και παρενοχλούν τις αφγανικές δυνάμεις εδώ και αρκετές εβδομάδες.
«Οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τα σπίτια» για να προστατεύονται, εξηγεί ο Χαλίντ Χεουαντμάλ, που ζούσε σε προάστιο. Προ ημερών «μας διέταξαν να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας, λέγοντάς μας ότι εμείς θα ευθυνόμασταν» για οτιδήποτε συμβεί σε διαφορετική περίπτωση.
«Δεκάδες οικογένειες, ανάμεσά τους κι εμείς, φύγαμε. Φοβόμασταν πως θα βρισκόμασταν σε διασταυρούμενα πυρά», προσθέτει.
Η πόλη αυτή 650.000 κατοίκων, η δεύτερη μεγαλύτερη στο Αφγανιστάν, υπήρξε το λίκνο του κινήματος των Ταλιμπάν. Αποτελούσε το επίκεντρο του καθεστώτος τους όταν κυβερνούσαν το Αφγανιστάν (1996-2001), επιβάλλοντας τη δική τους, φονταμενταλιστική εκδοχή του ισλαμικού νόμου.
Ως τώρα, η αφγανική κυβέρνηση υποβάθμιζε τη στρατηγική αξία των εδαφικών κερδών των Ταλιμπάν στις επαρχίες, κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Αλλά αν χάσει μια ή περισσότερες επαρχιακές πρωτεύουσες, θα υποστεί πολύ βαρύ πλήγμα, ενώ θα τεθεί υπό ακόμα μεγαλύτερη αμφισβήτηση η δυνατότητά της να αντιστρέψει την τάση στα πεδία των μαχών.
Υπό το βάρος των εξελίξεων, ο πρόεδρος της χώρας, Ασράφ Γκανί άφησε σαφέστατες αιχμές προς την Ουάσινγκτον για την «ξαφνική» απόφαση να αποχωρήσουν από τη χώρα μετά από σχεδόν 20 χρόνια παρουσίας.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι η κυβέρνησή του έχει σχέδιο να φέρει την κατάσταση υπό έλεγχο μέσα στους επόμενους έξι μήνες, χωρίς, όμως κάτι τέτοιο να φαίνεται ορατό αυτή τη στιγμή.
Σημειώνεται ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ κυβέρνησης και Ταλιμπάν βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και έναν χρόνο, ωστόσο δεν έχει υπάρξει ιδιαίτερη πρόοδος.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, πάντως, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters ετοιμάζεται να ξεκινήσει νέο πρόγραμμα επανεγκατάστασης στις ΗΠΑ για συγκεκριμένους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν.
Πηγές ανέφεραν το πρακτορείο ότι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών αναμένεται να προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις σήμερα.
