Έντονες αντιδράσεις και απειλές για κυρώσεις από ΕΕ και ΝΑΤΟ εναντίον της Λευκωροσίας για την αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ με κυβερνητική διαταγή πτήση της «Ryanair» από την Αθήνα προς το Βίλνιους της Λιθουανίας, στην οποία επέβαινε ο Ρομάν Προτάσεβιτς, Λευκορώσος αντιπολιτευόμενος, δημιουργός του καναλιού «Nexta»,ο οποίος συνελήφθη.
Η κυβέρνηση Λουκασένκο καταζητεί τον Προτάσεβιτς που έχι καταφύγει στην Πολωνια και τον κατηγορεί ως εμπλεκόμενο σε «τρομοκρατικές» και «εξτρεμιστικές» δραστηριότητες.
Αξιωματούχοι στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Μινσκ δήλωσαν ότι το πλήρωμα του αεροσκάφους ζήτησε να πραγματοποιήσει επείγουσα αναγκαστική προσγείωση την Κυριακή μετά από πληροφορίες σχετικά με την πιθανότητα τοποθέτησης βόμβας στο σκάφος. Εκπρόσωπος του αεροδρομίου δήλωσε ότι «μέχρι στιγμής, οι πληροφορίες σχετικά με την τοποθέτηση εκρηκτικών δεν επιβεβαιώθηκαν».
Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε με πολλές ώρες καθυστέρηση. Σημειώνεται πως στην πτήση ήταν και 11 Έλληνες πολίτες.
Στο μεταξύ το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Λευκορωσίας, BeITA, που θεωρείται ότι είναι κοντά στην κυβέρνηση της Λευκορωσίας ισχυρίστηκε ότι ο Πρόεδρος Αλ. Λουκασένκο εξουσιοδότησε διέταξε προσωπικά την αποστολή μαχητικού αεροσκάφους MiG-29 για να συνοδεύσει το Μπόινγκ της «Ryanair» στο Μινσκ.
Ποιος είναι ο Ρομάν Προτάσεβιτς που στηρίζει η ΕΕ
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς, που ζει αυτοεξόριστος, από τους εξέχοντες αντιπάλους του Προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, είναι συντάκτης του Belamova ενός καναλιού Telegram που ιδρύθηκε πέρυσι από τον Igor Losik, σύμβουλο του κρατικού οργανισμού ραδιοτηλεοπτικών μέσων μαζικής ενημέρωσης των ΗΠΑ RFE/ RL (Radio Free Europe/Radio Liberty), το οποίο έχει κηρυχτεί παράνομο από ένα δικαστήριο στην πόλη Gomel της ανατολικής Λευκορωσίας ως όργανο τρομοκρατικής οργάνωσης.
Ο ίδιος ο Προτάσεβιτς είχε προηγουμένως εργαστεί άμεσα για την προπαγάνδα που χρηματοδοτείται από την Ουάσιγκτον, το οποίο υποστηρίζει τους στόχους εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Πέρυσι, εργάστηκε ως αρχισυντάκτης του δημοφιλούς αντιπολιτευόμενου τηλεοπτικού καναλιού Nexta Live με έδρα την Πολωνία, το οποίο η κυβέρνηση της Λευκορωσίας έχει επίσης κηρύξει εξτρεμιστική.
O Προτάσεβιτς υπήρξε μέλος του Νέου Μετώπου, μιας φιλοευρωπαϊκής οργάνωσης που οργάνωνε διαδηλώσεις κατά του Λουκασένκο, ενώ αγωνίστηκε επίσης για την επέκταση της χρήσης της λευκορωσικής γλώσσας ( εις βάρος των ρωσικών).
Το εθνικιστικό, αντι-κομμουνιστικό και αντι-Λουκασένκο «Νέο Μέτωπο» ιδρύθηκε το 1997, ως συνέπεια των διαδηλώσεων της περιόδου 1996-1997 στη Λευκορωσία.
Έχει διατελέσει δημοσιογράφος του Euroradio που χρηματοδοτείται από την Πολωνία-Λιθουανία, καθώς και του Radio Liberty.
Η Νεολαία είναι γνωστή για την δράση της εναντίον του Λουκασένκο και ενθαρρύνει τα μέλη της να προχωρήσουν σε στρατιωτική εκπαίδευση. Το 2015 ίδρυσε αθλητικό-πατριωτικό σύλλογο με την ονομασία “Warrior”, που πραγματοποιεί εκπαίδευση με αεροβόλα όπλα.
Μετά το 2014 Προτάσεβιτς πέρασε στην Ουκρανία, εκπαιδεύτηκε σε στρατόπεδα των ενόπλων νεοναζιστών και πήρε το βάπτισμα του πυρός στον πόλεμο στο Ντονμπάς!
Συμμετέχει στην οργάνωση “Pahonia”, μια πολιτοφυλακή της Λευκορωσίας που έχει προχωρήσει σε δράσεις μαζί με το νεοναζιστικό τάγμα “Azov” στον εμφύλιο πόλεμο της Ουκρανίας. Η “Pahonia” αυτοχαρακτηρίζεται ως μη κυβερνητική εθελοντική οργάνωση που βοηθά τους Λευκορώσους της Ουκρανίας.
Από το 2017 μέχρι σήμερα συμμετέχει σε σειρά διαδηλώσεων εναντίον του Λουκασένκο, πάντα ως κομμάτι του “μαύρου” μπλοκ των νεοναζί, ενώ έχει δώσει το παρών και συμβολικό κάψιμο βιβλίων από εθνικιστές.
Από τον περασμένο Νοέμβριο είχε συμπεριληφθεί σε λίστα με καταζητούμενους διεθνώς από τις Αρχές της Λευκορωσίας, καθώς κατηγορείται ότι βοήθησε στη διοργάνωση αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, μετά τις προεδρικές εκλογές του περασμένου καλοκαιριού και για «υποκίνηση κοινωνικής εχθρότητας και διχόνοιας».
Τον Νοέμβρη κατατέθηκε προς την Πολωνία αίτημα να τον παραδώσει στο Μινσκ, μαζί με τον ιδρυτή της Nexta Live, Στέπαν Πίτιλο όπου καταζητούνται για «υποκίνηση κοινωνικών αναταραχών».
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς στο Λευκό Οίκο
Έντονες αντιδράσεις από την ΕΕ και αντιπολιτευόμενους
Έντονες είναι οι αντιδράσεις από την πλευρά της ΕΕ, με ταυτόχρονες απειλές και καλέσματα για πρόσθετες κυρώσεις εναντίον του Αλ. Λουκασένκο και της Λευκορωσίας.
Σε αντίστοιχες αναρτήσεις τους, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο επικεφαλής της ευρωενωσιακής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, κάνουν λόγο για απαράδεκτο γεγονός, αναφέρουν ότι πρέπει όλοι οι επιβάτες να συνεχίσουν με ασφάλεια το ταξίδι τους στο Βίλνιους, ενώ απειλούν ότι «οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες».
Ακόμα πιο… «προωθημένος», ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης αναφέρει σε ανάρτησή του ότι «η αναγκαστική προσγείωση ενός εμπορικού αεροπλάνου για την κράτηση ενός δημοσιογράφου είναι μια άνευ προηγουμένου, σοκαριστική πράξη» και προσθέτει: «Είναι ανάγκη το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να εντείνει τις πιέσεις στη Λευκορωσία. Φτάνει πια!».
Το δε ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι «βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους», προσθέτοντας ότι «πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών».
Μεταξύ άλλων αντιδράσεων, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι έκανε λόγο για «εγκληματική κρατική τρομοκρατία» και ζητά επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ. Η Γερμανία ζήτησε από τη Λευκορωσία να δώσει «αμέσως» εξηγήσεις.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα απαίτησε η Λευκορωσία να απελευθερώσει τον Ρόμαν Προτάσεβιτς και καλεί ΝΑΤΟ και ΕΕ «να αντιδράσουν αμέσως στην απειλή που έθεσε στη διεθνή πολιτική αεροπορία το καθεστώς της Λευκορωσίας».
Η δε Λευκορωσίδα αντιπολιτευόμενη πολιτικός Σβετλάνα Τιχανούσκαγια, αντίπαλος του Λουκασένκο στις τελευταίες εκλογές, δήλωσε πως οι λευκορωσικές αρχές «έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβατών που επέβαιναν στο αεροσκάφος και του συνόλου της πολιτικής αεροπορίας προκειμένου να τιμωρήσουν τον άνθρωπο που ήταν ένας από τους υπευθύνους του μεγαλύτερου ανεξάρτητου καναλιού της Λευκορωσίας στο “Telegram”».
Αντιδράσεις και από ΗΠΑ….
Αντιδράσεις και από ΗΠΑ που στο μητρώο της έχει ιστορικό μιας σειράς τετοιων παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου με αποκορύφωμα τον εξαναγκασμό σε προσγείωση του προεδρικού αεροσκάφους του Έβο Μοράλες στη Βιέννη, στις 2 Ιουλίου 2013 και μάλιστα σε ξένο έδαφος. Οι πράκτορες της CIA είχαν ισχυριστεί ότι ο Μοράλες θα μετεφερε τον ακτιβιστη των Wikyleaks Έντουαρτ Σνόουντεν στη Βολιβία κάτι που όμως αποδείχτηκε ψευδές μετά την έρευνα που έκαναν στο αεροσκάφος!
