Στις 12 Οκτώβρη του 1944 τα γερμανικά στρατεύματα εγκατέλειπαν την Αθήνα. Ο λαός ξεχύνεται στους δρόμους της πρωτεύουσας γεμάτος ενθουσιασμό και ελπίδες για την καινούργια περίοδο που ξεκινά. 69 χρόνια μετά, με τους νοσταλγούς των ναζί να επιχειρούν να σηκώσουν ξανά κεφάλι, η επέτειος έχει πολλά να διδάξει. Δείτε τις σχετικές εκδηλώσεις και κινητοποιήσεις.
«(…)Οι συνοικισμοί και οι γειτονιές ξεχύθηκαν στο κέντρο. Συγκεντρώνονται πάνδημα στις δικές τους κεντρικές πλατείες κι από κει ποτάμια κατεβαίνουν μ’ ένα πρωτόφαντο ξέσπασμα χαράς. Αγκαλιάζονται, φιλιούνται, τραγουδάνε, χορεύουν, φωνάζουν συνθήματα. Ανεμίζουν κόκκινες κι ελληνικές σημαίες. Σηκώνουν πλακάτ. Ξεπετάγονται φλογεροί ρήτορες. Η Πανεπιστημίου, η Σταδίου, το Σύνταγμα και η Ομόνοια, μια λαοθάλασσα. Σύνδεσμοί μας αξιωματικοί με τα σήματα του ΕΛΑΣ που ξεκίνησαν να πάνε στις μονάδες των ανατολικών και νότιων συνοικιών, χάθηκαν μέσα σ’ αυτή τη λαοθάλασσα. Τους άρπαξε ο κόσμος, τους σήκωνε ψηλά στα χέρια και τους έπαιρνε μαζί του στη διαδήλωση. Αναγκαστήκαμε να τους στέλνουμε από την άλλη πλευρά του Λυκαβηττού(…)»
Από αφήγηση του Σπύρου Α. Κωτσάκη (Νέστορα), καπετάνιου του Α’ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ στην Αθήνα, για τις 12 Οκτώβρη 1944
Εξήντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται το Σάββατο 12 Οκτώβρη από τη μέρα που τα γερμανικά στρατεύματα αποχωρούν από την Αθήνα, οι ναζί κατεβάζουν τη σημαία τους από την Ακρόπολη στις 9.15 το πρωί, ο λαός ξεχύνεται πανηγυρίζοντας στους δρόμους τής, πολύ αλλιώτικης τότε, πρωτεύουσας. Για πρώτη φορά μετά το 1936, με την επιβολή της δικτατορίας Μεταξά που διαδέχτηκε η κατοχική νύχτα, ο λαός νιώθει πως μπορεί πια να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, μια ελπίδα απελευθέρωσης και κοινωνικής δικαιοσύνης που έμελλε να ενταφιαστεί από την πολιτική της Δεξιάς και της Μεγάλης Βρετανίας.
O Σπ. Μελετζής, ο φωτογράφος της αντίστασης, για τα γεγονότα του Οκτώβρη του ’44
Οι αυθόρμητες διαδηλώσεις θα κρατήσουν μέρες, με τις δυνάμεις του ΕΑΜ να πρωτοστατούν, στις 18 Οκτώβρη ο Γ. Παπανδρέου καταφθάνει από το εξωτερικό και εκφωνεί ομιλία στο Σύνταγμα, ο βρετανικός στρατός έχει ήδη αποβιβαστεί, ο τροχός της ιστορίας κυλά με δύναμη προς τις αιματηρές εξελίξεις των Δεκεμβριανών.
Εξήντα εννέα χρόνια μετά, οι νοσταλγοί των νεοναζί έχουν σηκώσει κεφάλι με τη βοήθεια ενός συστήματος εξουσίας που πίστεψε πως μπορεί «ελεγχόμενα» να αφήσει το φίδι να μεγαλώσει για να εκτονώσει την πίεση της λαϊκής δυσαρέσκειας απέναντι στις θλιβερές και επώδυνες μνημονιακές πολιτικές τους.
Τα ζητήματα της αντίστασης στο φασισμό, και τις μεταλλάξεις του, της πραγματικής δημοκρατίας, της αντίστασης, έχουν ξαναμπεί για τα καλά στη σφαίρα της δημόσιας συζήτησης. Και η επέτειος της 12ης Οκτωβρίου αποκτά καινούργιο, επικαιροποιημένο, νόημα.
