Τα του Πολυτεχνείου της Αθήνας, ύστερα από σχεδόν 40 χρόνια δημοσιεύματα και αφιερώματα, είναι σε όλους γνωστά…
Στη Θεσσαλονίκη, το απομεσήμερο της 16ης Νοέμβρη, τα νέα που έρχονταν από την Αθήνα ήταν καλά και αρχικά λίγες εκατοντάδες, κατόπιν γύρω στις 2.500 φοιτητές, κατέλαβαν το κτίριο του Πολυτεχνείου του ΑΠΘ.
Στήθηκε ο πομπός, τα ιατρεία, ο επισιτισμός, ομάδες περιφρούρησης… Απ’ έξω, πετούσαν πέτρες τραμπούκοι της νύχτας, αλλά και ακροδεξιοί φοιτητές και «παιδιά» της στρατιωτικής Ιατρικής. Γενιά του Πολυτεχνείου κι αυτοί…
Οι φοιτητές καλούσαν από τον παράνομο ραδιόφωνο τους σαλονικιούς να έρθουν.
Ηρθαν λίγοι, οι πιο πολλοί για να πάρουν τα παιδιά τους.
Όταν μάθαμε το νέο για το τανκ στην Αθήνα και για την εκκαθάριση όλων των εστιών αντίστασης γύρω από το Μετσόβιο, ήδη, απ΄ έξω, είχε παρκάρει το «δικό μας» τανκ.
Ο σεβάσμιος θεολόγος πρύτανης, ο αδέκαστος εισαγγελέας, ο έντιμος αστυνομικός διευθυντής, όλα δηλαδή τα ανδρείκελα της δικτατορίας, βιάζονταν: ούτε κουβέντα να βγούμε το πρωί.(…)
Παραδοθήκαμε.
Στα δεξιά και πέρα, λοκατζήδες, κι άλλα τανκ ακροβολισμένα, τεθωρακισμένα στις γωνιές και περιπολικά, πολλά «γαλατάδικα» και κλούβες.
Βγαίναμε αργά, ανά τρεις, μας σημάδευαν οι ασφαλίτες. Στο κεφαλόσκαλο γινόταν η επιλογή με τον Μήτσου, το διοικητή του Σπουδαστικού της ασφάλειας, να δείχνει με το δάχτυλο τους εχθρούς για τη σύλληψη.
Στη Βαλαωρίτου, στο κτίριο της Εθνικής Ασφάλειας, έγινε η προσαγωγή σε φάλαγγα κατ’ άτομο. Εκατέρωθεν τα όργανα του αντρίκιου καθεστώτος, χτυπούσαν με τα κλομπ τα κεφάλια και τα πλευρά.
Έγινε ξεσκαρτάρισμα στον πρώτο όροφο (…).
Κάτω, στο διάδρομο έξω από τα κελιά, ο ασφαλίτης Κωστόπουλος έδερνε το Χρήστο Αγγελόπουλο ως τις 6 το πρωί. Δεμένο φυσικά.
Στα 14 κελιά, καμιά διακοσαριά κρατούμενοι. Βασανιστήρια, ηθικοί εκβιασμοί, καμιά ιατρική φροντίδα για τους χτυπημένους.
Ακολούθησε το πραξικόπημα του Ιωαννίδη (…).
Επί τρεις μέρες, το ξύλο και τα ηλεκτροσόκ σταμάτησαν. Οι ασφαλίτες δεν ήξεραν ποιος κάνει τώρα το κουμάντο. Ενας από τους χειρότερους, άρχισε να κάνει «ανοίγματα».
Ομως το διάλειμμα ήταν μικρό, ξανάρχισαν τα ίδια και γύρω στις 10 Δεκεμβρίου μας φόρτωσαν σε δυο καμιόνια. (…)
Μας πήγαν τους μισούς στο Μεταγωγών και τους άλλους μισούς στο Γεντί Κουλέ. Αρνιόντουσαν επί ένα μήνα ότι υπήρχαν συλληφθέντες φοιτητές και δημοσιογράφοι στη Θεσσαλονίκη, αλλά τα ρεπορτάζ που έφυγαν κρυφά έξω, από άλλους συναδέρφους, τους ανάγκασαν να μας δώσουν χάρη τα Χριστούγεννα. (…)
Η πιο μεγάλη ποινή που έπεσε σε βασανιστή ο οποίος συμμετείχε και σε δολοφονίες ήταν τα 8 χρόνια, δηλαδή περίπου τρία στην πράξη. Κάποιοι ασφαλίτες που όριζαν τις ζωές εκατοντάδων φοιτητών, έγιναν επί Δημοκρατίας αστυνομικοί διευθυντές. Ο Μήτσου στα Γρεβενά, ο Μπουζιάνης (επί Αλλαγής!) στο Ηράκλειο…
Οι δικαστές που τσαλαπάτησαν το Σύνταγμα και τους νόμους συνέχισαν να δικάζουν, οι στρατιωτικοί που στήριξαν με το αζημίωτο τη χούντα έγιναν στρατηγοί, οι χαφιέδες παρείχαν τις ίδιες υπηρεσίες στη Δημοκρατία.
Το κράτος έχει συνέχεια, όπως μας λένε και σήμερα.
Μια σημείωση για τη γενιά του Πολυτεχνείου. Γενιά ήμασταν κι εμείς, ίδια γενιά και οι χαφιέδες, κάποιοι βασανιστές, και οι πολλοί που λούφαξαν.
Όταν τα πράγματα άρχισαν να ξεχνιούνται, τα ίδια κέντρα και τα ίδια μέσα «ενημέρωσης» που μετά την απελευθέρωση είχαν βαφτίσει αντιστασιακούς (δίνανε και συντάξεις) στους συνεργάτες των γερμανών, τους γερμανοντυμένους ταγματασφαλίτες, άρχισαν την αποδόμηση των αγωνιστών του Πολυτεχνείου.
Είχαν «πάτημα»: κάποιοι είχαν πάει μαζί τους. Με τα κυβερνητικά κόμματα. Και πολλοί ιδιώτες το αναμασούν ως σήμερα, Ό,τι δηλαδή, επειδή έγιναν σαν κι αυτούς, «πούλησαν» το Πολυτεχνείο. (…)
Όλο το κοινωνικό περιθώριο, δημοσιογράφοι της συμφοράς που υμνούσαν παλιότερα τους χιτλερικούς, ταγματασφαλίτες, χαφιέδες και οι εγκάθετοι προξενείων και ξένων υπηρεσιών έγιναν οι «επίσημοι» της εποχής, πλούτισαν και τους βλέπουμε ακόμη και σήμερα να παριστάνουν τους παράγοντες. Και κάποιοι, που προξένευαν την αλλαγή, συναγελάζονται μαζί τους και τους δίνουν πάλι αξιώματα, ξεπλένοντας τις ανομίες τους. (…).
Τι καλά…
* Ο Κλέαρχος Τσαουσίδης είναι δημοσιογράφος. Το 1973 συμμετείχε στην κατάληψη του Πολυτεχνείου στην Θεσσαλονίκη και ήταν στους 31 που παραπέμφθηκαν και δικάστηκαν ως πρωταίτιοι γι’ αυτήν.
Το κείμενο είναι αποσπάσματα από ομιλίες του σε Γυμνάσια και Λύκεια της Θεσσαλονίκης για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τα γεγονότα στην Θεσσαλονίκη και το κλίμα της εποχής.
