Επιμέλεια Χαρά Παρμενοπούλου
Άρης Βελουχιώτης (27 Αυγούστου 1905 – 16 Ιουνίου 1945): Πέρασαν 69 χρόνια από την 16η Ιουνίου 1945, ημέρα που ο Πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης κυνηγημένος από εχθρούς και αποκηρυγμένος από το κόμμα του έβαλε τέρμα στη ζωή του στο φαράγγι της Μεσούντας. Πολλά έχουν γραφτεί για τα γεγονότα και τις αιτίες που οδήγησαν από το θρίαμβο στην ήττα το εαμικό κίνημα και τον Πρώτο καπετάνιο του ΕΛΑΣ στον τραγικό του θάνατο με τα μεγάλα ερωτήματα όμως των αντιστασιακών να παραμένουν αναπάντητα.
Όψιμα ο Άρης Βελουχιώτης «αποκατασταθηκε» από την ηγεσία του ΚΚΕ ενώ η συμβολή του στην Εθνική Αντίσταση του λαού μας αναγνωρίστηκε έστω «με μισή καρδιά» από το επίσημο κράτος. Εκείνο όμως που έχει ιδιαίτερη αξία είναι ότι ο Πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ παρ’ όλες τις προσπάθειες που έγιναν να συκοφαντηθεί ή να αποσιωπηθεί η ανεκτίμητη προσφορά του αποτελεί ένα διαχρονικό σύμβολο Αντίστασης που συνεχίζει να εμπνέει και να κινητοποιεί τη νέα γενιά στους κοινωνικούς αγώνες.
Σήμερα, σε μια κρίσιμη στιγμή για τη χώρα μας, που το σάπιο παρελθόν της δικομματικής εξουσίας, έδωσε τη σκυτάλη στη συγκυβέρνηση του μνημονίου, της εθνικής υποτέλειας και της κοινωνικής καταστροφής που το φασιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής δηλητηριάζει το σώμα της ελληνικής δημοκρατίας και προκαλεί την ιστορική μνήμη αξίζει να γνωρίσουμε πως ένας λαϊκός ηγέτης όπως ήταν ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ μπόρεσε να μιλήσει στην καρδιά του λαού και να τον κινητοποιήσει ώστε να πάρει τα όπλα ενάντια στον κατακτητή.
Το παρακάτω ιστορικό ντοκουμέντο αποτελεί απόσπασμα από την ομιλία του αντιστασιακού Γιώργου –Χουλιάρα –Περικλή, για τη ζωή και τη δράση του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ που έγινε στη Λαμία στις 24-25 Νοέμβρη 1984 επέτειο της ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ.
Ο ΑΡΗΣ πριν ακόμα πάρει την εντολή αυτή, έχει κάνει την επιλογή του στρατηγικού χώρου για τις συγκεκριμένες συνθήκες του πολέμου, αλλά και για τη γρήγορη δημιουργία και ανάπτυξη του αντάρτικου. Κι αυτός είναι η Ρούμελη η ανταρτομάννα, που και δεσμούς έχει με την παράδοση των εθνικο-απελευθερωτικών αγώνων του ’21 που έδωσε όλες τις δυνάμεις της αλλά και κυρίως γιατί ο ορεινός όγκος Γκιώνα, Οίτη, Βαρδούσια, Παρνασσός αποτελεί στρατηγικό σημείο που όποιος το κατέχει κρατάει σχεδόν τον κορμό της Ελλάδας ολόκληρης. Συνορεύει με τη βασική αρτηρία που ενώνει την Αθήνα με τη βόρεια περιοχή, ελέγχει τις συγκοινωνίες του εχθρού από το βορρά προς νότο, ελέγχει ακόμα και το άλλο στρατηγικό σημείο τη περιοχή της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας.
Μέσα σε αυτό το χώρο της Ρούμελης κινήθηκε ο ΑΡΗΣ την πρώτη εποχή. Απ’ αυτή εδώ την πόλη ξεκινήσαμε, καταδιωκόμενοι και οι δύο απ’ τα στρατεύματα κατοχής και την ελληνική χωροφυλακή το Φθινόπωρο του 1941, μ’ ένα κομμάτι μπομπότα και καμιά 30αρια ελιές μέσα σε ένα ντορβά, για να μεταφέρουμε στην ύπαιθρο το πρώτο διάγγελμα του ΕΑΜ την πρώτη ελεύθερη φωνή της πατρίδας. Απ’ αυτή εδώ την πόλη ξεκινήσαμε αργότερα τον Μάιο του 1942 με μια μπαλωμένη κιλότα ο ένας και με σκαρπίνια ο άλλος να δημιουργήσουμε τις πρώτες ανταρτο-ομάδες να δώσουν τα πρώτα χτυπήματα στον κατακτητή για να πάρει θάρρος ο λαός, να πάρει κουράγιο και δύναμη να αρχίσει τον ξεσηκωμό.
Δε θα σας μιλήσω στη καρδιά να σας ενθουσιάσω, για να με χειροκροτήσετε έλεγε ο ΑΡΗΣ την πρώτη εποχή, μιλώντας στα χωριά απ’ τον άμβωνα της εκκλησίας είτε το κεφαλόσκαλο του σχολείου, θα σας μιλήσω στο μυαλό με την ψυχρή λογική, τη γλώσσα της αλήθειας για να σας βάλω σε σκέψη. Θα σας αραδιάσω όλες τις δυσκολίες τα εμπόδια, αλλά και τους κινδύνους που έχουμε να αντιμετωπίσουμε καθώς και τις θυσίες που θα χρειαστεί να δώσουμε από τώρα μέχρι να ελευθερωθούμε. Γιατί η λευτεριά δεν χαρίζεται κατακτιέται με κόπους με θυσίες με αίμα. Θα σας πω αυτά που πρέπει να σκέφτεστε, να προετοιμάζεστε και από τώρα να παίρνετε τα μέτρα σας.
Αύριο θα έρθουν οι Ιταλοί και θα κάψουν τα σπίτια. Κι όσο η αντίσταση η δική μας θα ανεβαίνει θα κάψουν όλο το χωριό. Θα δείρουν, θα ατιμάσουν, θα σας πάρουν τα ζώα. Θα πάρουν ομήρους και θα σκοτώσουν. Έτσι έκαναν και οι Τούρκοι μέχρι που ήρθε το ’21 και οι Έλληνες πήραν τα καριοφίλια, ξεσηκώθηκαν στο ποδάρι σαν ένας άνθρωπος και τους κυνήγησαν. Τώρα αρχίζει το δικό μας ’21. Χρειάζεται να αρχίσουμε τον αγώνα σήμερα, πριν ο κατακτητής προλάβει να μας εξαντλήσει από την πείνα. Αύριο θα είναι αργά, γιατί ούτε να σκεφτούμε θα μπορούμε ούτε και όπλο να κρατήσουμε και τούτος ο κατακτητής είναι χειρότερος από τους Τούρκους. Έχει σκοπό να μας εξουθενώσει σαν λαό και να μας εξαφανίσει από το χάρτη σαν Έθνος.
Και κατέληξε με την έκκληση:
Έλληνες αξιωματικοί. Εσείς που δεν συμβιβαστήκατε με τον κατακτητή. Αφήστε στην πάντα τις προκαταλήψεις και τις επιφυλάξεις που έχετε για το ρόλο του προοδευτικού και κομμουνιστικού κινήματος. Μην περιμένετε πότε θα φτάσει η εντολή στην Αθήνα η εντολή απ’ έξω που θα καθορίζει, ποια ώρα θα αρχίσουμε την Αντίσταση. Η ώρα ήρθε και πέρασε. Αύριο θα είναι αργά. Σας καλούμε να έρθετε μαζί μας, κοντά στους συγγενείς σας, τους χωριανούς σας, δίπλα στους πατριώτες σας. Ελάτε να αναλάβετε σήμερα τη διοίκηση των αντάρτικων τμημάτων και αύριο την ηγεσία του νεοδημιουργημένου ελληνικού στρατού.
Κληρικοί: Δεσποτάδες – Παπάδες και καλόγηροι. Πάρτε σαν τον Παπαφλέσσα στο ένα χέρι το σταυρό και στο άλλο το ντουφέκι, κι ελάτε μαζί μας να διδάξετε στο λαό το αγαπάτε αλλήλους. Να του εμπνεύσετε την πίστη στο δίκαιο και τη νίκη στον αγώνα του. Να του εμφυτεύσετε το πνεύμα της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Διανοούμενοι, κι όλοι οι άλλοι σεις γραμματισμένοι. Η θέση σας είναι κοντά μας δίπλα στο λαό. Ελάτε να καλλιεργήσετε με τον προφορικό λόγο και την πέννα σας σε αυτό τον κόσμο τον οποίο προέρχεστε, είσαστε σάρκα από την σάρκα του, το πνεύμα της Εθνικής Ενότητας, τα ιδανικά της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της χώρας. Να τον μάθετε ότι όλα τα προϊόντα αυτά που με κόπο, μόχθο και ιδρώτα παράγει είναι δικά του και πρέπει να τα διαχειρίζεται ο ίδιος. Κι όχι όταν καπνίζει από το δικό του καπνό να τον στέλνει ο χωροφύλακας στο δικαστήριο με τη κατηγορία ότι κάπνισε λαθραία, το δικό του το καπνό. Και για να είναι το έργο σας αποτελεσματικό, μιλάτε και γράψτε στη γλώσσα που ξέρει, αυτή που καταλαβαίνει ο λαός, κι όχι τη φαναριώτικη μισοκαθαρεύουσα, αυτή που μας δίδαξαν στα σχολεία.
Όποιος σταυρώνει τα χέρια και περιμένει να πέσει η πίττα να χορτάσει πεθαίνει από τη πείνα. Όποιος σκύβει το κεφάλι του και περιμένει να τον σφάξει ο Αγάς για να αγιάσει αυτός πεθαίνει σα δούλος. Εκείνοι που με την θέληση τους υποτάσσονται και εξυπηρετούν τον κατακτητή είναι προδότες της πατρίδας. Και εκείνος που περιμένει και πιστεύει θα έρθει η λευτεριά με προσευχές και ξόρκια, διαόλους και λιβάνια, αυτός είναι άξιος της τύχης του.
Στο πόλεμο μια αρχή ισχύει: Ο θάνατος σου ή η ζωή μου. Πόλεμος στον πόλεμο κι όποιος πεθαίνει πολεμώντας για τα ιδανικά του, για τη λευτεριά της πατρίδας του πεθαίνει περήφανα σαν Έλληνας.
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ μας, ότι μας χώριζε στο παρελθόν. Στην πάντα μεμψιμοιρίες και οι γκρίνιες. Ας μπούμε όλοι στην καινούργια φιλική εταιρεία, το ΕΑΜ. Ας στρατευτούμε όλοι σε αυτή τη μεγάλη πανστρατιά του έθνους που μας δείχνει το δρόμο του αγώνα για την τιμή και τη λευτεριά, την ανεξαρτησία και την προσοχή του τόπου. Και ας προσφέρουμε ο καθένας κατά δύναμη τις υπηρεσίες μας στην υπόθεση του ιερού αγώνα που ξεκινήσαμε.
Τα καμένα σπίτια, άμα λευτερωθούμε θα τα φτιάξουμε καλύτερα από πριν και τα καμένα χωριά θα τα ξαναχτίσουμε σε καλύτερους πλουσιότερους τόπους. Ενώ στην παλιά τους τοποθεσία θα βάλουμε μια πινακίδα που θα γράφει: Διαβάτη που περνάς μάθε ότι εδώ ήταν κάποτε η …. και ο σύγχρονος ποιητής, θα γράψει για να διαβάζουν τα παιδιά μας, όπως διαβάζουμε εμείς για τα Ψαρρά: Στην Ψαρών την ολόμαυρη ράχη περπατώντας η δόξα μονάχη μελετά τα λαμπρά παλληκάρια …. Για να συνεχίζεται η ιστορία.
Αν σκύψουμε το κεφάλι, όλους μας περιμένουν οι στέπες στη Σοβιετική Ρωσία, στο Ανατολικό Μέτωπο να αφήσουμε εκεί τα κόκκαλα μας, κι άλλους τα σκλαβοπάζαρα στην Ιταλία και τη Γερμανία, ενώ τα παιδιά μας θα γίνουν γενίτσαροι.
Διαβάστε ακόμη:
Άρης Βελουχιώτης (Λαμία, 27 Αυγούστου 1905 – Μεσούντα Αχελώου, 16 Ιουνίου 1945) «Κάπου στη Ρούμελη λένε πως ζεις ακόμα..» Επιμέλεια Χαρά Παρμενοπούλου
