Κλείνω το θέμα της παρουσίας και παρέμβασής μου στην επέτειο των 50 χρόνων που μας χωρίζουν από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στο πλαίσιο των προσυνεδριακών συναντήσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στη Φθιώτιδα.
Το κλείσιμο περιλαμβάνει τη δημοσίευση της ομιλίας με την οποία επέλεξα να τιμήσω τη μνήμη τόσο του Γρηγόρη Λαμπράκη όσο και τη δράση – τη σύντομη χρονικά αλλά μεγάλη από πλευράς προσφοράς και παρουσίας – της νεολαίας των Λαμπράκηδων.
Η νεολαία των Λαμπράκηδων αποτελεί – από μόνη της – μια γενιά. Όχι μόνο ηλικιακά, αλλά και γιατί χάραξε τη δική της ιστορία, που ακόμη δεν έχει τη δικαίωση που της αρμόζει.

Θα μου πείτε, τι ζητάς τη δικαίωση από μια εξουσία που προσπαθεί να διαβρώσει ό,τι το δημιουργικό, να το απονευρώσει, να το οικειοποιηθεί, να το αμαυρώσει με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους;!
Και δεν εννοώ μόνο το κράτος και το παρακράτος της δεξιάς και το παλάτι, με τα οποία οι νεολαίοι Λαμπράκηδες είχαν να αντιπαλέψουν.
Είχαν να αντιμετωπίσουν και τις αποφάσεις – υπόγειες και φανερές – της επίσημης Αριστεράς.
Το Κίνημα των Λαμπράκηδων ξεπήδησε αυθόρμητα. Μπορεί να κινητοποιήθηκε η δημιουργία του από την άνανδρη και φασιστική δολοφονία του Λαμπράκη. Η ταχύτατη φλόγα, όμως, με την οποία ξεπήδησαν οι οργανώσεις ανά την Ελλάδα δείχνει ότι η νεολαία της Ελλάδας ένιωθε – την εποχή εκείνη – να πνίγεται από την αδικία και την αναξιοκρατία και έθεσε στόχο της την υπεράσπιση της δημοκρατίας και των θεσμών της.
Και είχε το θάρρος και την ανάγκη να ορίσει, να ψηφίσει τους >δικούς της «ηγέτες» η Νεολαία μας, μακριά από τις κομματικές παρασκηνιακές ενέργειες, που επιδίωκαν – και κάποιες φορές το πετύχαιναν – να «φυτέψουν» δοτές εξουσίες σε καίριες θέσεις του Κινήματος των Λαμπράκηδων. Και συχνά αυτές οι κομματικές παρεμβάσεις και οι αλεξιπτωτιστές που «προσγειώνονταν» στο Κίνημα ήταν εμφανώς ηλικιακά έξω από το Κίνημα, το οποίο ήταν Κίνημα Νεολαίας. Ένα τέτοιο παράδειγμα υπήρξε ο Γραμματέας της Νεολαίας Λαμπράκη, ο Τάκης Μπενάς, αλλά και ο αείμνηστος Χρόνης Μίσσιος ή και ο Στέφανος Στεφάνου. Πρόσωπα με κύρος, άποψη και αξιόλογους αγώνες, τα οποία, όμως, δεν είχαν θέση στο Κίνημα της Νεολαίας – ηλικιακά – και θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύ περισσότερα από κομματικές θέσεις και ως συνδετικοί κρίκοι της Νεολαίας με το επίσημο Κόμμα. «Φυτευμένοι» στη νεολαία έκαναν, ίσως, μεγαλύτερο κακό, καθώς υποκινούσαν συναισθήματα και σκέψεις καχυποψίας και αμφισβήτησης της ανεξαρτησίας μας.
Το Κίνημα της Νεολαίας Λαμπράκη, μακριά από κομματικές εξαρτήσεις, είχε κατορθώσει να συσπειρώσει στις τάξεις του περίπου διακόσιες χιλιάδες νέων με ταυτότητα μέλους, τέτοιον αριθμό που η Αριστερά είχε χρόνια να δει, από την εποχή της ΕΠΟΝ!
Αυτή η εξέλιξη, αυτό το κύμα που όλο και φούσκωνε, δεν μπορούσε εύκολα να ελεγχθεί από τους μηχανισμούς και τα επαγγελματικά στελέχη της επίσημης Αριστεράς. Και αυτό δεν άρεσε!
Και έλαβαν την ολέθρια – κατά τη γνώμη μου – απόφαση να γίνει συγχώνευση της νεολαίας της ΕΔΑ με τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» και στη θέση της να ιδρυθεί η «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ».
Δυστυχώς, πίσω από την αλλαγή του τίτλου – και παρά τις αιτιάσεις για την απόπειρα σωτηρίας του Κινήματος Νεολαίας -ο στόχος ήταν η συρρίκνωση του πολιτικού εύρους του κινήματος των Λαμπράκηδων και της αυτονομίας που είχε απέναντι στην ηγεσία της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΕΔΑ).
Η «διάλυση» άρχισε με την παραπάνω απόφαση και ολοκληρώθηκε με την αποχώρηση νεολαίων που δεν ήθελαν να έχουν στην πλάτη τους τον χαρακτηρισμό του αριστερού, του κομμουνιστή.
Και, κατά τη γνωστή ελληνική συνήθεια, η διάβρωση επιδιώχθηκε και επιτεύχθηκε με την «επίθεση από τα μέσα». Άρχισαν οι χαρακτηρισμοί στελεχών ως κινεζόφιλους, όπως για τον Σωτήρη Πέτρουλα και τον Μάκη Παπούλια και – γενικά – ακολουθήθηκε η πάγια τακτική της διάσπασης.
Κι όλα αυτά, ενώ τα σημάδια στον ορίζοντα φανέρωναν τη συνταγματική εκτροπή που πλησίαζε.Και εννοώ τη Δικτατορία, τη Χούντα. Ο Πρόεδρος της Νεολαίας, ο Μίκης Θεοδωράκης, το είχε επισημάνει σε πολλές ευκαιρίες και σε όλους τους τόνους. Και πιστεύαμε και πήραμε και απόφαση πως έπρεπε να διαλυθούμε βίαια, ώστε να βγούμε στην παρανομία, και έτσι να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη δικτατορία.
Το χάσαμε το παιχνίδι τότε. Όμως, ο Μίκης σαν έτοιμος από καιρό, με την επιβολή της Χούντας, συνέταξε άμεσα την περίφημη προκήρυξή του, με την οποία κατήγγελλε την εκτροπή και καλούσε το Λαό και τους Λαμπράκηδες σε ενότητα και αγώνα για να αντιμετωπιστεί ο επικίνδυνος εχθρός.
Ο Μίκης και οι Λαμπράκηδες «πρόλαβαν» τις αποφάσεις και την αγωνιστικότητα του ΚΚΕ, το οποίο δεν είχε καταφέρει να οργανώσει αντιδράσεις.
Αυτή η πρωτοπόρα κίνηση και δράση, αυτή η αυτονομία αποφάσεων και σκέψης των Λαμπράκηδων πρέπει να «πόνεσε» αρκετά την ηγεσία της Αριστεράς.
Ίσως αυτό πληρώνει αυτή η τραγική γενιά, η γενιά των Λαμπράκηδων, που ακόμη περιμένει την αναγνώριση και τη δικαίωση των αγώνων της και της δράσης της.
Θα μου πείτε, τι να την κάνεις την αναγνώριση; Δεν σου φτάνει η δικαίωση και η ηθική ικανοποίηση που νιώθεις εσύ για την έντιμη και άξια δική σου παρουσία;
Πότε οι εξουσίες, οι κοινωνίες, οι λαοί δικαίωσαν τον άξιο, τον ικανό, τον δίκαιο, τον αγωνιστή όσο αυτός ζούσε;Ναι, έτσι είναι. Κι ας ακούγεται πικρό και απαισιόδοξο.Όταν, όμως, βλέπεις να δικαιώνονται άλλοι αγώνες και άλλες γενιές, όπως αυτή του Πολυτεχνείου, και να τιμούνται και να διδάσκεται η δράση τους, και να ανανεώνεται η μεταπολιτευτική ηγεσία της ευρύτερης Αριστεράς με στελέχη που δεν ανήκαν στη γενιά μας, τότε νιώθεις βαθύτερα να σε πληγώνει το αγκάθι της αδικίας.
Και πιστεύω πως η τιμή που γίνεται στον Λαμπράκη δεν ισοδυναμεί με τιμή και στο Κίνημα των Λαμπράκηδων.Ο Λαμπράκης ήταν ο εμπνευστής. Το Κίνημα, όμως, ανεξαρτητοποιήθηκε, απλώθηκε, γιγαντώθηκε και μετέτρεψε τη δολοφονία σε αγώνα, ζωή, δράση.
Αυτοί ήταν οι Λαμπράκηδες. Και φρονώ πως ένιωσαν τη βαθύτερη απειλή μιας νεολαίας που ανεξαρτητοποιείται από τις αγκυλώσεις και τα μίση του παρελθόντος και προχωράει επικίνδυνα μπροστά…Και την τσάκισαν. Και εξακολουθούν να σιωπούν. Γι’ αυτό ορθώνω το μικρό ανάστημά μου και αρθρώνω λόγο, όπου και όσο μου δίνεται η δυνατότητα και η ευκαιρία.
Παληοτάκης

ΛΑΜΠΡΑΚΗΔΕΣ
  Η ομιλία αυτή διαβάστηκε, στη συνάντηση που προανέφερα, από τη Μαρία Μιχαήλ, φιλόλογο, γιατί εγώ αδυνατούσα να ανταποκριθώ στην ανάγνωση εκτενούς κειμένου λόγω αναπνευστικών προβλημάτων.

Τα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν μετά τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη ως το απριλιανό πραξικόπημα των συνταγματαρχών, οι Λαμπράκηδες στάθηκαν το κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής ζωής της χώρας. Λειτουργούσε ως ο βασικός πόλος συσπείρωσης εκατοντάδων χιλιάδων νέων που οργανώθηκαν, κάτω από τη σημαία του αδικοσκοτωμένου Λαμπράκη, για να αντιπαλέψουν το κράτος, το παρακράτος της δεξιάς και το παλάτι, αλλά και για να θέσουν σε λειτουργία τους θαμμένους από την εποχή του εμφύλιου δημοκρατικούς θεσμούς.
Γι’ αυτό και, στη διάρκεια των τεσσάρων αυτών χρόνων, οι Λαμπράκηδες ήταν ο κύριος στόχος των επιθέσεων, τόσο του επίσημου κομματικού κράτους της δεξιάς, όσο και του παρακράτους και του παλατιού.
Τι ήταν, όμως, αλήθεια, εκείνο που – περισσότερο από όλα – έκανε όλους αυτούς να εξαπολύσουν τον πιο αμείλικτο πόλεμο εναντίον των Λαμπράκηδων, χρησιμοποιώντας εξίσου τον τρόμο, τη βία και τη διαβολή;
Πολλοί, ακόμα και σήμερα, έχουν πολλούς λόγους να μη θυμούνται τη δόλια προπαγάνδα ενάντια στις Λαμπράκισσες με τις μαύρες κάλτσες που. αποπλανούσαν τους νεαρούς αξιωματικούς διαβρώνοντας με τον τρόπο αυτό τις ένοπλες δυνάμεις της πατρίδας.
Βασικά, οι Λαμπράκηδες είχαν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Ήταν ένα κίνημα που ξεπέρασε, κατά πολύ, ακόμα και τις αρχικές επιθυμίες της επίσημης ηγεσίας της Αριστεράς. Απλώθηκε σε μεγάλα στρώματα της νεολαίας μας και είχε όλο το νεύρο και το δυναμισμό ενός οργανωμένου σώματος, που αποτελείτο βασικά αφενός από νεοφώτιστους νέους και αφετέρου από νέους που δεν ήταν μαθημένοι, όπως εγώ π.χ., σε τυφλή και αβασάνιστη παραδοχή όλων των εντολών της ηγεσίας της Αριστεράς και γενικότερα σε κάθε μορφή ηγεσίας.
Ένα θετικό χαρακτηριστικό ήταν ότι οι Λαμπράκηδες δεν είχαν τις ενοχές των υπόλοιπων αριστερών, που κουβαλούσαν όλη την ιστορία των τρομερών λαθών της Αριστεράς. Χαρακτηριστικό τους ήταν η αρετή και η αδογμάτιστη σκέψη, μια και – στο ξεκίνημα και τον πρώτο καιρό – το κίνημα των Λαμπράκηδων αντιμετωπίστηκε από την επίσημη ηγεσία της Αριστεράς ως ένα «πλατύ» κίνημα νεολαίας, πολιτικό, βασικά, και όχι ιδεολογικό κίνημα.
Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό των Λαμπράκηδων ήταν ότι οι μικροί, οι μεσαίοι και ένα σημαντικό μέρος της ανώτερης «ηγεσίας» αυτού του κινήματος ξεπήδησαν εντελώς φυσικά, μέσα από την ίδια τη ζωή και τη δράση του κινήματος και έξω από τους μηχανισμούς αναπαραγωγής στελεχών, που σαν αλεξιπτωτιστές «φυτεύονταν» από την ηγεσία της Αριστεράς στις κυριότερες θέσεις της οργάνωσης του κινήματος των Λαμπράκηδων: χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο γραμματέας της, ο Τάκης Μπενάς, ένας «νεολαίος» σαραντάρης και μόλις αποφυλακισθείς.
Αυτά τα χαρακτηριστικάτης οργάνωσης των Λαμπράκηδων, τα τόσο καθοριστικά για την ανάπτυξη και την πορεία αυτού του μεγαλειώδους νεολαιΐστικου κινήματος στάθηκαν το ΙΔΙΟ σχεδόν ενοχλητικά και επικίνδυνα, τόσο για τη Δεξιά, το παρακράτος και το παλάτι, όσο και για την ηγεσία της τότε Αριστεράς (του φιλοσοβιετικού ΚΚΕ και λιγότερο της ΕΔΑ, καθώς και των ηγεσιών των άλλων αριστερών δυνάμεων). Επομένως, οι Λαμπράκηδες δεν πολεμήθηκαν μονάχα από τη Δεξιά, το παρακράτος και το παλάτι, αλλά και από την ηγεσία της Αριστεράς.
Έτσι, με τους Λαμπράκηδες, επαναλήφθηκε για μια ακόμη φορά ό,τι είχε συμβεί και με το ΚΚΕ, μετά τη νικηφόρα έκβαση του αντιφασιστικού αντιστασιακού αγώνα και με την επιστροφή του διορισμένου από τους Σοβιετικούς γραμματέα του ΚΚΕ, του Νίκου Ζαχαριάδη. Αυτός, όταν διαπίστωσε ότι τα μέλη του κόμματος έφταναν στο ένα εκατομμύριο και ότι στις γραμμές του δεν περιλαμβάνονταν πια μονάχα «καθαροί» προλετάριοι, αλλά ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων μελών προέρχονταν από τη «σύμμαχη» αγροτική τάξη και από την τάξη των μικροαστών, έδωσε εντολή και άρχισαν συστηματικές διαγραφές στελεχών, ισχυριζόμενος ότι, έτσι, θα αποτραπεί αλλοίωση της φυσιογνωμίας του κόμματος. Μ’ αυτή τη στάση, τότε, χάθηκαν χιλιάδες ικανότατα στελέχη.
Το ίδιο λάθος έγινε και με το κίνημα των Λαμπράκηδων. Η ηγεσία της Αριστεράς είδε ότι δεν μπορούσε να το ελέγχει και να του δίνει τη μορφή και τη δράση που αυτοί ήθελαν – ενώ οι Λαμπράκηδες έφταναν να στρατολογούν νεολαίους ακόμα και μέσα από τα σφαιριστήρια και τα κατηχητικά και το κίνημα απλωνόταν τόσο γρήγορα και τόσο πλατιά, με αποτέλεσμα να είναι τελείως δύσκολο να ελεγχθεί από τις ομάδες των επαγγελματικών και ημιεπαγγελματικών στελεχών, όπως εγώ π.χ., ούτε και από τα διαπαιδαγωγημένα στελέχη της ηγεσίας της Αριστεράς. Μόλις η ηγεσία της Αριστεράς το αντιλήφθηκε αυτό, αποφασίστηκε – χωρίς καν να ρωτηθούν οι Λαμπράκηδες – να γίνει συγχώνευση της νεολαίας της ΕΔΑ με τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ Κίνηση Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης» και στη θέση της να ιδρυθεί η «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ». (Είναι γνωστό, ότι τότε η νεολαία της ΕΔΑ ήταν κρυφά ένα κομμάτι Β΄ κατηγορίας, νεολαία του ΚΚΕ, εφόσον, εκείνο τον καιρό το ΚΚΕ, η νεολαία της ΚΝΕ και ό,τι άλλο ήταν κομμουνιστικό ήταν παράνομα, εκτός νόμου).
Δυστυχώς, όμως, πίσω από την επιφανειακή σύντμηση του τίτλου, στην ουσία κρυβόταν η απόφαση για τη συρρίκνωση του πολιτικού εύρους του κινήματος των Λαμπράκηδων και της αυτονομίας που είχε απέναντι στην ηγεσία της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΕΔΑ).
Σιγά – σιγά άρχισαν να παραμερίζονται τα στελέχη εκείνα που βίωναν αυτή την αυτονομία, που έφταναν μέχρι το σημείο να αρνηθούν την κηδεμονία της τοπικής ή κλαδικής κομματικής οργάνωσης της ΕΔΑ πάνω στην αντίστοιχη οργάνωση των Λαμπράκηδων.
Το μεγάλο χτύπημα δόθηκε, όταν άρχισε να αντικατοπτρίζεται και μέσα στην Ελληνική Αριστερά η διάσπαση Σοβιετικής Ένωσης – Κίνας και άρχισαν να λειτουργούν και στην Ελλάδα οι πρώτες ομάδες κινεζόφιλων, που γύρω τους συσπειρώθηκαν πολλά από τα διαγραμμένα στελέχη του ΚΚΕ. Έτσι, άρχισαν να βαφτίζουν ως κινεζόφιλο και να απομακρύνουν από τις οργανώσεις των Λαμπράκηδων όποιον νεολαίο είχε διαφορετική άποψη ή εξέφραζε αντιρρήσεις στη γραμμή της ηγεσίας της Αριστεράς, με τη ρετσινιά του κινεζόφιλου/τροτσκιστή, π.χ. Σωτήρης Πέτρουλας, Μάκης Παπούλιας. Το αποφασιστικό, όμως, χτύπημα, που υπήρξε και ο βασικός παράγοντας για τη συρρίκνωση του κινήματος των Λαμπράκηδων, δόθηκε, όταν το παλάτι ζητούσε επίμονα τη διάλυση των Λαμπράκηδων, χαρακτηρίζοντάς τους ως το «μίασμα» της ελληνικής νεολαίας και της Ελλάδας.
Η τότε ηγεσία της ΕΔΑ, δια στόματος Ηλία Ηλιού, βγήκε στη Βουλή και δήλωσε ότι η Νεολαία Λαμπράκη δεν ήταν τίποτα άλλο από την κομματική νεολαία της ΕΔΑ, καταργώντας, έτσι, αυθαίρετα την αυτονομία της, και μάλιστα χωρίς να ρωτήσουν τους Λαμπράκηδες. Κι όμως, γνώριζαν πολύ καλά ότι οι Λαμπράκηδες είχαν εκφρασμένη αντίθεση στη θέση αυτή της ΕΔΑ και ήθελαν να διαλυθούν βίαια, ώστε να βγουν στην παρανομία, και έτσι να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την επερχόμενη δικτατορία. Βλέπετε, τόσο ο πρόεδρος των Λαμπράκηδων, ο Μίκης, όσο και η απόλυτη πλειοψηφία των στελεχών εκείνων που δρούσαν αυτόνομα και όχι όπως τα διορισμένα από την ΕΔΑ/ΚΚΕ, έβλεπαν ξεκάθαρα τη θύελλα της δικτατορίας που πλησίαζε, ενώ οι άλλοι – όπως καισύσσωμη η τότε ηγεσία της Αριστεράς – δεν έβλεπαν πέρα από τη μύτη τους. Μα πώς να δουν, όταν άλλοι βρίσκονταν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά -και μάλιστα ζούσαν μέσα στο ονομαζόμενο «σιδηρούν παραπέτασμα»- και άλλοι ήταν ξεκομμένοι από τις λαϊκές μάζες.

Με τη δήλωση αυτή της ΕΔΑ μπορεί η Νεολαία Λαμπράκη να γλίτωσε τη διάλυσή της, γιατί μαζί της έπρεπε να διαλυθούν και οι άλλες κομματικές νεολαίες, αλλά συρρικνώθηκε κάθετα και ταχύτατα. Έτσι, λίγο πριν έρθει η δικτατορία – στην εφτάχρονη διάρκεια της οποίας «θάφτηκαν» και τυπικά οι Λαμπράκηδες – η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη ήταν απλώς μια μικρογραφία της αυθόρμητης Κίνησης Νέων «Γρηγόρης Λαμπράκης». Έτσι, και η νεολαία πιάστηκε, κυριολεκτικά, στον ύπνο και τα στελέχη της οδηγήθηκαν στις φυλακές, στα βασανιστήρια και στην εξορία, όπως και ολόκληρη η εν Ελλάδι ηγεσία της Αριστεράς. Ευτυχώς, όμως, ο Πρόεδρος των Λαμπράκηδων, ο Μίκης, όχι μόνο τους ξύπνησε, αλλά και τους έβγαλε από το λήθαργο που βρίσκονταν, με την προκήρυξη που απηύθυνε προς τον Ελληνικό λαό, τους Λαμπράκηδες και προς την ηγεσία της Αριστεράς που βρισκόταν στο εξωτερικό, περίπου 30 ώρες μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Σ’ αυτή την προκήρυξη, τους καλούσε όχι μόνο να προβάλουν αντίσταση, αλλά και να αρχίσουν αμέσως να οργανώνουν ένα αντιδικτατορικό μέτωπο αντίστασης. Αν δεν υπήρχε η στάση αυτή του Μίκη, η ηρωική Αριστερά της Ελλάδας θα ήταν όχι για γέλια, αλλά για κλάματα. Η αυθόρμητη και αστραπιαία αυτή κίνηση του Μίκη, καθώς και των Λαμπράκηδων εκείνων που έστησαν μέσα σε λίγες μέρες τις αντιδικτατορικές οργανώσεις, δείχνουν ξεκάθαρα πόσο καθαρά βλέπει ένας λαός, όταν αποφασίζει μόνος του και αυτόνομα.
Η κίνηση αυτή του Μίκη και των λίγων στελεχών των Λαμπράκηδων, που πήραν το μήνυμα για αντίσταση κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών και που ταρακούνησε τα αιφνιδιασμένα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ, ώστε να βγουν από την απραξία τους, δεν έμεινε ατιμώρητη. Έτσι, πολύ σύντομα, τόσο ο Μίκης, όσο και τα πιο ζωντανά στελέχη των Λαμπράκηδων και της ΕΔΑ, καπελώθηκαν, παραμερίστηκαν και οι «τυφλοπόντικες» βγήκαν ξανά στην επιφάνεια.
Δυστυχώς, όμως, η νεολαία των Λαμπράκηδων, ο μέγας αυτός τροφοδότης της Αριστεράς σε νέο ζωντανό ανθρώπινο δυναμικό, απαλλαγμένο από τα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά κατάλοιπα, και ο πιο κατάλληλος – υποκειμενικά και αντικειμενικά – αγωγός για το πέρασμα μιας αριστερής πολιτικής στις λαϊκές μάζες, έμεινε στο περιθώριο και πάλι.
Θα περίμενε κανείς ότι, από εκείνη τη γενιά, τη γενιά του 114, του 15%, των πορειών ειρήνης και των Λαμπράκηδων, θα προέκυπτε η φυσική ανανέωση της ηγεσίας ολόκληρης της ελληνικής Αριστεράς. Τελικά, όμως, μετά τη μεταπολίτευση και μέχρι σήμερα, όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο πόλεμος ανάμεσα στους Λαμπράκηδες και τους παλαιοκομματικούς της Αριστεράς συνεχίζεται ακόμη.
Η γενιά των Λαμπράκηδων έχει εξοβελιστεί σχεδόν από παντού, ενώ, αντίθετα, έχει προωθηθεί η γενιά του Πολυτεχνείου και η γενιά μετά από αυτήν, που είναι γενιές περισσότερο κομματικοποιημένες από τη γενιά των Λαμπράκηδων.
Στο σύνολό της η ηγεσία της Αριστεράς, αυτή που συνδέεται ακόμα με τα λάθη της μεταπελευθερωτικής και προδικτατορικής περιόδου, γνωρίζει, σήμερα, πολύ καλά, πως ένα από τα καινούρια μεγάλα λάθη της ήταν και η πολιτική που εφάρμοσε απέναντι στο κίνημα των Λαμπράκηδων. Έτσι, προσπαθώντας να κρατήσει μακριά τους εκπροσώπους εκείνου του κινήματος (εκτός από κείνους που μέσα στους Λαμπράκηδες ήταν κομματικοί), επιχειρεί να ξεχάσει και πάλι ένα ακόμα λάθος της.
Η γενιά πριν από τους Λαμπράκηδες έζησε ηρωικές στιγμές του αριστερού κινήματος, αλλά, κυρίως, τη νοοτροπία και τους κανόνες της παρανομίας που δεν επέτρεπε την πολιτική «κριτική» και λειτούργησε απέναντι στη γενιά της εποχής εκείνης με πολύ δέος.
Η γενιά μετά τους Λαμπράκηδες, δυστυχώς, είναι πολύ μακριά από όλα τα παραπάνω, ώστε, τελικά, να της είναι ευκολότερο να θαυμάζει τα ηρωικά απολιθώματα, ακόμα και με τα λάθη τους, και να κολακεύεται αλόγιστα, όταν συμβαίνει να συνυπάρχει με τα μεγάλα επιζώντα στελέχη της εποχής εκείνης.
Η γενιά των Λαμπράκηδων, όμως, ήταν τόσο κοντά στην περίοδο εκείνη, με αποτέλεσμα να υποστεί αμεσότερα τις συνέπειες όλης εκείνης της μετεμφυλιοπολεμικής πολιτικής, της γεμάτης τρομοκρατία και βία – ιδιαιτέρως, μετά το 1958 – αλλά και τόσο μακριά, ώστε να μπορέσει να κάνει την επικίνδυνη, για τη «σοφή» ηγεσία της Αριστεράς, απομυθοποίησή της.
Έτσι, μετά την ηρωική, όσο ποτέ άλλοτε, γενιά της Αντιφασιστικής Αντίστασης, η ηγεσία της παραδοσιακής Αριστεράς παρέδωσε στην ιστορία άλλη μια προδομένη γενιά, τη γενιά των Λαμπράκηδων.
ΤΑΚΗΣ ΠΑΛΗΟΣ

Για το blog των Λαμπράκηδων
www.lamprakides.gr/blog