Κατατέθηκε σήμερα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021 με αισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας. Προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 7,5% (σενάριο βάσης) για το επόμενο έτος και ύφεση 8,2% το 2020.
Καθοριστική παράμετρος για την επίτευξη των στόχων και την επιβεβαίωση ή μη των προβλέψεων, θα είναι η εξέλιξη- διάρκεια της πανδημίας, και οι οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις της. Όλες οι προβλέψεις υπόκεινται σε αυξημένη αβεβαιότητα και στο τελικό σχέδιο θα υπάρξουν πολλές τροποποιήσεις.
Φέτος καταλυτικός παράγοντας για την αλλαγή ή την ανατροπή των προβλέψεων είναι η πορεία της πανδημίας του κορονοϊού. Ακόμη και αν το τοπικό lockdown για την Αττική αποφευχθεί η διατήρηση ή η ενίσχυση των περιοριστικών μέτρων στην Αττική που από μόνη της παράγει το μισό ΑΕΠ αλλά και άλλες περιοχές της χώρας είναι φανερό ότι βαθαίνει την ύφεση της οικονομίας.
Το μεγάλο ερωτηματικό για το 2021 θα είναι το τι θα γίνει με την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, τον τουρισμό ο οποίος δέχθηκε φέτος ένα τεράστιο πλήγμα από την πανδημία και με βάση τις έως τώρα προβλέψεις από επίσημους οργανισμούς θα επανέλθει στα επίπεδα του 2019 όχι νωρίτερα από το 2022.
Ένα ακόμη μεγάλο ερωτηματικό είναι και η πορεία της ΕΕ αλλά και η πορεία ουσιαστικής σύστασης και λειτουργίας του ταμείου ανάκαμψης το οποίο αντιμετωπίζει ακόμη προβλήματα τόσο στην έγκρισή του από το κοινοβούλιο χωρίς να λείπουν και οι εσωτερικές διαφωνίες των ευρωπαϊκών θεσμών.
Το προσχέδιο που κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή περιλαμβάνει δύο σενάρια. Το “αισιόδοξο” σενάριο απηχεί μάλλον “ευσεβείς πόθους της κυβέρνησης”, προβλέποντας ανάκαμψη 7,5% το 2021, με περιορισμό του πρωτογενούς ελλείμματος σε 1% του ΑΕΠ – υπό την προϋπόθεση ότι η υγειονομική κρίση θα λήξει μέσα στους επόμενους μήνες και θα εκταμιευθούν γρήγορα τα κονδύλια από την ΕΕ, που θα χρηματοδοτήσουν μέτρα στήριξης και αναθέρμανσης της οικονομίας.
Στο “δυσμενές” προβλέπεται βραδύτερη αύξηση του ΑΕΠ (+4,5%), με πρωτογενές έλλειμμα 3%, εαν η επιδημία συνεχισθεί με μέτρια ένταση και το δεύτερο τρίμηνο της επόμενης χρονιάς.
Και στις δύο περιπτώσεις, σημαντική θα είναι η επιβάρυνση από τις εξοπλιστικές δαπάνες, που θα ανέλθουν το 2021 σε 2,5 δισ. ευρώ.
Επίσης προβλέπει σειρά μέτρων για τη μείωση του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους, με στόχο την ενίσχυση της ανάκαμψης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το επίπεδο της ανεργίας (με βάση την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού) προβλέπεται οτι θα ανέλθει στο 18,6% εφέτος για να υποχωρήσει το 2021 στο 16,5%.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του προσχεδίου του προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 53,705 δισ. ευρώ έναντι 50,147 δισ. ευρώ εφέτος, ενώ το σύνολο των φορολογικών εσόδων εκτιμάται οτι θα ανέλθει στα 49,546 δισ. ευρώ απο 44,594 δισ. ευρώ το 2020 λόγω του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης που αναμένεται να παρουσιάσει η ελληνική οικονομία, παρά τις φοροελαφρύνσεις που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση για το 2021. Το σύνολο των δαπανών του προϋπολογισμού προβλέπεται να διαμορφωθεί το 2021 στα 63,884 δισ. ευρώ έναντι 68,528 δισ. ευρώ εφέτος.
Καταθέτοντας το κείμενο του Προσχεδίου, ο Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε:
«Καταθέτουμε προς συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2021, σε μια περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια οικονομία και οι κοινωνίες συνεχίζουν να δοκιμάζονται από τη σοβαρότερη υγειονομική κρίση της τελευταίας εκατονταετίας και τη – συνεπακόλουθη – χειρότερη ετήσια παγκόσμια ύφεση από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο προϋπολογισμός του 2021 καταρτίζεται, δυστυχώς, υπό παράδοξες και εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες και υπό το καθεστώς σοβαρής αβεβαιότητας, που συνεπάγεται η ευμετάβλητη πιθανολόγηση του χρόνου λήξης της πανδημίας και επιστροφής της παγκόσμιας οικονομίας σε τροχιά κανονικότητας, σημαντικής ανάταξης και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Η εγγενής αυτή αβεβαιότητα και οι μεταφερόμενες οικονομικές και δημοσιονομικές συνέπειες της ύφεσης το επόμενο έτος, οδήγησαν τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στην απόφαση να ισχύσει, και το 2021, στα δημοσιονομικά των χωρών μελών της ευρωζώνης, η γενική ρήτρα διαφυγής. Απόφαση που έχει ως στόχο να προφυλαχθεί, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, από τις επιπτώσεις της πανδημίας ο παραγωγικός και κοινωνικός ιστός και να μην παρεμποδιστεί η σημαντική ανάκαμψη που σε κάθε περίπτωση προβλέπεται για το επόμενο έτος.
Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν στον προϋπολογισμό του 2021 οι ευρωπαϊκοί πόροι που η χώρα διασφάλισε στη διαπραγμάτευση του Ιουλίου του 2020 και θα εισρεύσουν το 2021 στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης και του React EU. Οι πόροι αυτοί ενισχύουν την ανάκαμψη της χώρας προσθέτοντας δύο ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη το 2021, ανεβάζοντάς την από το 5,5% (σενάριο βάσης), στο 7,5% (τελική πρόβλεψη Προσχεδίου). Στο δυσμενές σενάριο για την εξέλιξη της πανδημίας, είτε εντός του 2020, είτε στο δεύτερο τρίμηνο του 2021, η ανάπτυξη στο επόμενο έτος θα περιοριστεί, ως ποσοστό του ΑΕΠ, στο 4,5% με 5%.
Η δυναμική ανάκαμψη η οποία προβλέπεται για το 2021 διευκολύνεται επίσης από τα μέτρα μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του 2021. Μέτρα που αφορούν – μεταξύ άλλων – στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις μονάδες από την 1.1.2021, στην κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα που προέρχονται από ιδιωτική οικονομική δραστηριότητα και στη δυνατότητα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες και υπό ελάχιστες γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, που ήδη ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου του 2020. Η ανάκαμψη διευκολύνεται επίσης από τα εκτεταμένα αλλά συνετά μέτρα στήριξης του 2020, που έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις και το 2021.
Στον προϋπολογισμό του 2021 διατηρείται, για λόγους ασφάλειας, το ειδικό αποθεματικό που δημιουργήθηκε το 2020 για τον Covid-19, ώστε να υπάρχει δυνατότητα αντιμετώπισης αναγκών που μπορεί να δημιουργηθούν τόσο από τις υγειονομικές όσο και από τις οικονομικές πτυχές της πανδημίας τους πρώτους μήνες του 2021.
Ο προϋπολογισμός του 2021, εκ της φύσεώς του αλλά και λόγω των υποχρεώσεων όλων των χωρών στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, δεν μπορεί να περιλαμβάνει μόνιμα δημοσιονομικά μέτρα…».
