Την επέκταση στα 12 μίλια για τα χωρικά ύδατα στο Ιόνιο έως και το Ταίναρο ανακοίνωσε νωρίτερα από το βήμα της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση των δύο συμφωνιών οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο.
«H Ελλάδα μεγαλώνει. Το έχουν πει κι άλλοι. Εμείς όμως είμαστε αυτοί που το κάνουμε πράξη. Προβαίνουμε έτσι σε μία θαλάσσια περιοχή συγκεκριμένα αυτή του Ιονίου και των Ιονίων νήσων μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου στην άσκηση ενός αδιαμφισβήτητου κυριαρχικού μας δικαιώματος, σύμφωνα με άρθρο 3 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας» σημείωσε και προσέθεσε: «Ένα δικαίωμα το οποίο η χώρα μας επιφυλάσσεται να ασκήσει μελλοντικά και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές και το οποίο έχουν ήδη ασκήσει οι γείτονές μας με σεβασμό στη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και την εφαρμογή της μέσης γραμμής εκεί που η απόσταση μεταξύ των ακτών είναι μικρότερη από τα 24 μίλια».
Αναφορικά με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια, ο πρωθυπουργός τόνισε πως καλό είναι να θυμόμαστε την ιστορία και το τι ακριβώς έχει γίνει στο παρελθόν.
«Η αλήθεια παραμένει κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης: είχατε τη δυνατότητα να το κάνετε. Δεν το κάνατε και φαντάζομαι ότι ούτε εδώ προφτάσατε τεσσερισήμισι χρόνια να το κάνετε κι ερχόμαστε εμείς και το κάνουμε», τόνισε και εξέφρασε την ελπίδα να υπερψηφιστεί ο σχετικός νόμος όταν έρθει στη Βουλή.
Ο πρωθυπουργός απατώντας στις επικρίσεις που δέχεται από ολόκληρη την αντιπολίτευση ότι δεν υπάρχει στρατηγική στα θέματα εξωτερικής πολιτικής σημείωσε: «Δυσκολεύομαι αυτή την κριτική να την αντιληφθώ ιδιαίτερα όταν είναι μία εξωτερική πολιτική η οποία παράγει συγκεκριμένα αποτελέσματα», ενώ χαρακτήρισε «φραστική διολίσθηση» την όποια σύγκριση των ζητημάτων στο Αιγαίο με τη συμφωνία των Πρεσπών.
Επισήμανε επίσης ότι «αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να μη βλέπει κάποιος ότι η Ελλάδα είναι με τους πολλούς. Είναι με τη συμμαχία του Διεθνούς Δικαίου και με τις χώρες εκείνες οι οποίες εκφράζουν τον ίδιο αξιακό κώδικα με μας και η Τουρκία είναι απομονωμένη».
«Η αλήθεια είναι άλλη. Η αλήθεια είναι ότι η συμφωνία η οποία υπογράψαμε με την Αίγυπτο καταρρίπτει μια και καλή το αφήγημα της γαλάζιας πατρίδας διότι αποδεικνύει στην πράξη ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Γι αυτό ενοχλείται η Τουρκία», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και σημείωσε: «Άρα πρώτο σκέλος της στρατηγικής μας είναι οι ισχυρές διεθνείς συμμαχίες και δεύτερο σκέλος είναι η ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης των Ενόπλων Δυνάμεων».
Συνέχισε λέγοντας ότι τρίτος άξονας ως προς τις συζητήσεις μας με την Τουρκία είναι ότι «είμαστε διατεθειμένοι να ξανασυζητήσουμε με την Τουρκία και να ξαναπιάσουμε το νήμα των διερευνητικών από κει που σταμάτησαν το 2016, άρα για το ένα και μοναδικό ζήτημα το οποίο μας απασχολεί και είναι ο καθορισμός θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» και προσέθεσε: «Και ναι, αν δεν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε να καταλήξουμε σε ένα συνυποσχετικό και να πάμε στη Χάγη. Αυτό είναι μία θέση η οποία εκφράζει σήμερα την πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων»
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι οι ομόλογοι του Νίκου Δένδια στην Αλβανία και την Ιταλία είναι ενήμεροι για την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ πρόσθεσε πως σύντομα ο υπουργός Εξωτερικών θα μεταβεί στα Τίρανα για να λήξει η εκκρεμότητα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και με την Αλβανία.
Αναφερόμενος στις δύο συμφωνίες ο πρωθυπουργός μίλησε για «μείζον ιστορικό και πολιτικό βάρος» στις δύο συμφωνίες, υπογραμμίζοντας ότι «ο λόγος μας σήμερα πρέπει να είναι υπεύθυνος» για να μην υπονομευτεί η εθνική στρατηγική της χώρας.
Οι δύο συμφωνίες είναι διμερείς, έχουν «όμως οικουμενική ακτινοβολία ως φωτεινό παράδειγμα διακρατικής συνεννόησης» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Το ιστορικό και οι μέχρι τώρα πολιτικοί χειρισμοί της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης
Το σχέδιο της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης σε περιοχές εκτός τουρκικού ενδιαφέροντος με την λογική όμως του μηνύματος προς την Άγκυρα και για το Αιγαίο, δεν είναι νέο. Πρόκειται για ζήτημα στο οποίο αμφιταλαντεύεται επί χρόνια η ελληνική διπλωματία.
Το διαφοροποιημένο μήκος των χωρικών υδάτων είχε αποτελέσει στοιχείο της διαπραγμάτευσης που είχε κάνει ο Γιώργος Παπανδρέου με τον Ερντογάν το 2009, ενώ η τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας συνιστά κεντρικό άξονα του εθνικού σχεδιασμού που προτείνει ο Νίκος Κοτζιάς. Ως υπέρμαχος της ίδιας άποψης εμφανίζεται εδώ και καιρό και ο πρώην υπουργός Άμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης, ενώ στον αντίποδα διαφωνεί διαχρονικά ο Ευάγγελος Βενιζέλος.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας για την ΑΟΖ με την Ιταλία την επέκταση της αιγιαλίτιδας στα 12 μίλια ζητά επισήμως και ο ΣΥΡΙΖΑ. Tο 2018 ο Αλέξης Τσίπρας δεν είχε προχωρήσει στην ανακήρυξη της και την εφαρμογή των δυο σχετικών Προεδρικών Διαταγμάτων που είχε αφήσει έτοιμα ο Νίκος Κοτζιάς όταν αποχώρησε απο το υπουργείο Εξωτερικών. Προεκλογικά ο τότε πρωθυπουργός είχε δηλώσει πως θα προχωρούσε στην επέκταση της αιγιαλίτιδας όχι με Προεδρικά Διατάγματα αλλά με σχετικό νόμο μετά τις εκλογές, ωστόσο η ΝΔ ως αξιωματική αντιπολίτευση έκανε λόγο για μια καταστροφική κίνηση.
Μάλιστα ο τότε τομεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής της ΝΔ, Γιώργος Κουμουτσάκος, δήλωνε πως η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης μόνο στο Ιόνιο, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι μια απίστευτη «επιπολαιότητα» και «προχειρότητα» που «χωρίζει τη χώρα στη μέση».
Το σκεπτικό Κοτζιά ήταν, και είναι, πως με αυτήν την κίνηση επεκτείνεται η κυριαρχία της Ελλάδας, καθώς δεν πρόκειται για κυρίαρχα δικαιώματα όπως είναι η ΑΟΖ, αλλά είναι κανονική «εδαφική κυριαρχία».
Στον αντίποδα ο Ευάγγελος Βενιζέλος υποστήριζε ότι μια τμηματική επέκταση των χωρικών υδάτων, μόνον στο Ιόνιο και όχι και στο Αιγαίο, δικαιώνει και δίνει βάση στις αμφισβητήσεις της Τουρκίας και στον ισχυρισμό πως το Αιγαίο αποτελεί θάλασσα «ειδικών συνθηκών».
