Με μια απόφαση-σταθμό το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδικάζει την Ελλάδα για το πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι στις 20/01/2014 που κόστισε τη ζωή σε 11 ανθρώπους για πολύ σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και δικαιώνει τους 16 επιζώντες που ισχυρίζονταν ότι πρόκειται για επιχείρηση επαναπροώθησης του ελληνικού λιμενικού.
Συγκεκριμένα, με την σημερινή του απόφαση καταδικάζει την Ελλάδα για:
- Παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή (άρθρο 2 της ευρωπαϊκής σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου). Κρίνει ότι υπήρξαν παραλείψεις και αμέλειας στις διαδικασίες που ακολούθησαν οι ελληνικές αρχές μετά το ναυάγιο καθώς «δεν διεξήγαγαν ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα που θα μπορούσε να ρίξει φως στις περιστάσεις που οδήγησαν στη βύθιση της βάρκας». Κρίνει επίσης ότι οι ελληνικές αρχές δεν συμμορφώθηκαν με την υποχρέωσή τους να προστατέψουν την ανθρώπινη ζωή καθώς «δεν έκαναν όσα θα ήταν λογικό να περιμένει κανείς για να προστατέψουν τους προσφεύγοντες και τους συγγενείς τους με το επίπεδο προστασίας που απαιτεί το άρθρο 2 της Σύμβασης».
- Παραβίαση της απαγόρευσης απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης (άρθρο 3 της Σύμβασης). Κρίνει ότι 12 από τους 16 προσφεύγοντες «υπέστησαν αφού βυθίστηκε η βάρκα εξευτελιστική μεταχείριση σε ότι αφορά τη σωματική έρευνα στην οποία υποβλήθηκαν όταν έφτασαν στο Φαρμακονήσι».
Το Δικαστήριο υποχρεώνει την Ελλάδα να καταβάλει συνολική αποζημίωση 330.000 ευρώ στους προσφεύγοντες (100.000 στον έναν, 80.000 συνολικά σε τρεις, 40.000 σε άλλον έναν και από 10.000 στο καθένα από τους υπόλοιπους 11) ενώ από την κυβέρνηση και το αρμόδιο υπουργείο τηρούν «σιγήν ιχθύος».
Το πολύνεκρο ναυάγιο
Στις 20 Ιανουαρίου 2014, επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά 11 Αφγανοί συμπεριλαμβανομένων 8 παιδιών, έχασαν τη ζωή τους όταν το μικρό καράβι στο οποίο επέβαιναν βυθίστηκε κοντά στο Φαρμακονήσι.
Σύμφωνα με τους επιζώντες, το πλοίο τους ρυμουλκούνταν από το Λιμενικό προς την Τουρκία, σε μια επιχείρηση επαναπροώθησης, παρόμοια με τις δεκάδες που καταγράφουν οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ελληνικές αρχές, που αρνούνται ότι εφαρμόζουν παρόμοιες παράνομες πρακτικές, ισχυρίζονται ότι ρυμουλκούσαν το πλοίο προς τα ελληνικά παράλια, προκειμένου να σώσουν τους πρόσφυγες.
Χριστόπουλος: Η απόλυτη ισοπέδωση του κύρους της χώρας
Την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχολίασε με ανάρτησή του ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου Δημήτρης Χριστόπουλος.
Όπως αναφέρει, το Δικαστήριο ουσιαστικά «αποδέχθηκε ότι οι άνθρωποι πνιγήκανε εξαιτίας των ελληνικών αρχών, ότι οι αρχές το «κουκουλώσανε» και δεν αποδώσανε ευθύνες και ότι η συμπεριφορά τους στους διασωθέντες ισοδυναμεί με βασανιστήριο. Συζητάμε για την απόλυτη ισοπέδωση του κύρους της χώρας. Την θεσμική αναγνώριση της απόλυτης βαρβαρότητας. Όχι από οργανώσεις αλληλέγγυων αλλά από ένα ευρωπαϊκό διακρατικό όργανο.Η απόλυτη ντροπή. Όσο η χώρα ακολουθεί πολιτική βίαιων επαναπροωθήσεων, τόσο ο κίνδυνος για νέα Φαρμακονήσια είναι παρών».
