Παλιότερα ήταν αυτονόητο ότι ο εκπρόσωπος μιας ομάδας ανθρώπων, μιας συλλογικότητας, ενός σωματείου, μιας παράταξης, ενός κόμματος, μιας κοινότητας εν γένει, είναι ένας απ’ αυτούς.
Κάποιος που μιλά για λογαριασμό ανθρώπων που γνωρίζει καλά, επειδή μαζί τους δουλεύει, τσακώνεται, συναποφασίζει και αναλαμβάνει να εκφράσει το λόγο τους δημόσια, όχι μόνον επειδή του το ανέθεσαν, αλλά επειδή είναι και δικός του λόγος.
Ο εκπρόσωπος είναι η εικόνα και η φωνή εκείνων που εκπροσωπεί, είναι αληθινός όσο κι εκείνοι, είναι συνυπεύθυνος όσο κι εκείνοι και τους κουβαλά σα σταυρό στις πλάτες του όσο κι εκείνοι αυτόν.
Σήμερα που οι κοινότητες γίνονται αντιληπτές ως αγορές και η επικοινωνία ως διαφήμιση προϊόντων, οι «επικοινωνιολόγοι» εξηγούν ότι οι εκπρόσωποι δεν χρειάζεται να’ ναι «ένας από μας», αρκεί να μοιάζουν με κάτι τέτοιο και κυρίως να εμπνέουν τους υποψήφιους καταναλωτές.
Ο εκπρόσωπος στην περίπτωση αυτή είναι ο βέλτιστος «ερμηνευτής», κατά την κρίση του σκηνοθέτη πάντοτε, και το στοίχημα είναι η παράσταση να γίνει sold out. Δεν χρειάζεται οι θεατές να μιλάνε οι ίδιοι ή να γράφουν το σενάριο και τους στίχους, αρκεί να νιώσουν ότι η φωνή τους ταυτίζεται μ’ αυτήν του ερμηνευτή και να προμοτάρουν την παράσταση.
Κι όταν μάλιστα το target group είναι η περίφημη όσο και κοινωνιολογικά αδιευκρίνιστη «μεσαία τάξη», εύκολα μπορεί κάποιος να φαντασιώνεται ότι η εικόνα του εκπροσώπου του είναι η εξιδανικευμένη εικόνα του εαυτού του, κάπως όπως όταν βλέπεις τις πρωτοχρονιάτικες εκπομπές στην τηλεόραση φαντάζεσαι για λίγο ότι πήγες κι εσύ στο μαγαζί, ότι συμμετέχεις στο γλέντι – εξ αποστάσεως.
Αλλά, βέβαια, κάποτε τελειώνει η εκπομπή κι ακόμη κι οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως μεσαιοταξίτες επανέρχονται στην πραγματική και όχι στην τηλεοπτική πραγματικότητα, εκεί που η, φερ’ ειπείν, εργαζόμενη μητέρα θέλει όντως να τα σπάσει σ’ ένα γλέντι με αληθινούς ανθρώπους, αλλά δεν μπορεί κι ούτε υπάρχει κάπου εκεί κοντά ο δικός της άνθρωπος για να του τα χώσει, να διαμαρτυρηθεί, να ζητήσει βοήθεια, οπότε γυρνάει το κουμπί και πέφτει σ’ άλλη διαφήμιση με άλλους εκπροσώπους κι ούτω καθεξής, μέχρι τελικής απελπισίας και άρνησης της παράστασης.
Για δε την πλέμπα που γνωρίζει και αισθάνεται ότι είναι πλέμπα, οι ερμηνευτές που προτιμά είναι συνήθως του βαριού λαϊκού ρεπερτορίου, όταν φυσικά μπαίνουν στον κόπο να πάνε στην παράσταση.
Κι ο εκπρόσωπος;
Στον κόσμο της διαφήμισης τα πράγματα είναι σχετικά απλά: Τελειώνει το συμβόλαιο κι ο ερμηνευτής προχωρά σε άλλη παράσταση, του ίδιου ή άλλου θιάσου, αναλόγως της επιτυχίας. Στον εκτός θεάματος κόσμο, πάλι, αναζητούνται εκφραστές της ζωής μας και των ζητημάτων μας.
Όμως εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα: Αν θέλουμε αυτό το «μας» να είναι όντως δικό μας κι όχι εικονικό, τότε πρέπει εμείς οι ίδιοι, με τις παραφωνίες και τις ανορθογραφίες μας και την όχι και τόσο chique εμφάνισή μας, να γράψουμε και να πούμε το τραγούδι μας και το φωνάξουμε να ακουστεί. Και οι εκπρόσωποί μας να’ ναι οι δικοί μας.
ΠΗΓΗ: https://kamini.gr
*Η Αγγέλικα Σαπουνά είναι εκπαιδευτικός, PhD Kοινωνιολογίας και Πολιτικής της Εκπαίδευσης. Επικεφαλής της παράταξης Γαλάτσι από Κοινού
