Λευκός Καπνός στις Βρυξέλλες στη Σύνοδο Κορυφής για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον Πολυετή Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό. Οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε συμφωνία τα ξημερώματα  μετά και τη νέα συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισελ που «προσγειώνει» τις προσδοκίες των χωρών του Νότου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα με το ψαλίδισμα των επιδοτήσεων.

Χρειάστηκαν πάνω από τέσσερις ημέρες και νύχτες συνομιλιών, συχνά τεταμένων, ώστε οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμφωνήσουν ως προς τις λεπτομέρειες αυτού του γιγαντιαίου σχεδίου ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ποσό αυτό θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους. 

 Το τελικό σχέδιο συμβιβασμού του Σαρλ Μισέλ που μπήκε χθες την νύχτα στο τραπέζι της συνόδου προβλέπει επιχορηγήσεις 390 δις ευρώ έναντι 500 που προέβλεπε η αρχική πρόταση (ψαλιδισμένο κατά 110 δις ευρώ)  και δάνεια 360 δις, με τις επιχορηγήσεις να πέφτουν στο 52% του συνολικού  πακέτου ανάκαμψης και τα δάνεια να ανεβαίνουν στο 48%  σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία).

Βερολίνο και Παρίσι είχαν εισηγηθεί το ποσό αυτό να ανέλθει σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ, με την επίκληση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που δέχθηκαν τα σκληρότερα πλήγματα στην Γηραιά Ήπειρο από την πανδημία του κορονοϊού.

Το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή ενισχύσεων ή δανείων θα αντληθεί από τις αγορές, κάτι άνευ προηγουμένου, βάσει της γαλλογερμανικής πρότασης που συνάντησε σφοδρή αντίδραση από τις «φειδωλές» χώρες. Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι το κοινό χρέος της ΕΕ θα εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξ ονόματος των 27. Θα είναι διαθέσιμα επίσης 360 δισεκ. ευρώ για δανεισμό σε χώρες που θα τα ζητήσουν.

Τι κέρδισαν  «οι  φειδωλοί του βορρά»

«Οι τσιγκούνηδες του βορρά», όπως έγραψε η Liberation, έκαναν αντίσταση. Και δείχνουν να κερδίζουν δυσανάλογα πολλά σε σχέση με το μέγεθός τους στην Ευρώπη.

Κατ΄αρχάς  εκεί που οι τέσσερις «φειδωλοί» του Βορρά επέβαλαν την έκπτωση και την κρίσιμη αλλαγή ήταν η αναλογία επιχορηγήσεων – δανείων περιορίζοντας τις πρώτες λίγο πάνω από το 50% του συνολικού πακέτου.

 Επιπλέον  οι «τσιγκούνηδες» φαίνονται να επιβάλουν ρήτρα μεταρρυθμίσεων και «ειδικής διακυβέρνησης – εποπτείας» τόσο στο σκέλος των δανείων όσο και σε εκείνο των επιχορηγήσεων. Ως προς την ρήτρα των μεταρρυθμίσεων, είτε στα δάνεια, είτε στις επιχορηγήσεις, το ερώτημα είναι ποιες θα τεθούν ως προαπαιτούμενα. 

Παράλληλα,η πρόταση προβλέπει πως σε κάθε εκταμίευση η Επιτροπή θα λαμβάνει υπόψη της την άποψη των εμπειρογνωμόνων των υπουργείων Οικονομικών της Ε.Ε. οι οποίοι θα αποφαίνονται αν η εκάστοτε χώρα ολοκληρώνει τα αντίστοιχα προαπαιτούμενα,  τα οποία σύμφωνα με τους αναλυτές θα είναι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις.

Iστορική ημέρα για την Ευρώπη: Έχουμε συμφωνία

«Έχουμε συμφωνία» τουίταρε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ενώ ο Εμμανουέλ Μακρόν μέσω twitter έκανε λόγο «για ιστορική ημέρα για την Ευρώπη».

«Deal!», ανήγγειλε μέσω Twitter στις 06:31 (ώρα Ελλάδας) ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δήλωσε πως η συμφωνία δείχνει πως τα 27 κράτη μέλη μπορούν να σταθούν ενωμένα, με κοινή πίστη στο μέλλον τους. «Αυτή η συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό σήμα πως η Ευρώπη είναι μια δύναμη δράσης», είπε στη συνέντευξη Τύπου μετά την επίτευξη της συμφωνίας.

Είπε πως για πρώτη φορά τα χρήματα της ΕΕ θα συνδέονται με το κράτος δικαίου. Θα ελέγχεται δηλαδή αν οι χρηματοδοτούμενες χώρες τηρούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες δικαίου.

Περί «ιστορικής ημέρας για την Ευρώπη» μίλησε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Η  καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε πως η συμφωνία αποτελεί σημαντικό σήμα πως η ΕΕ μπορεί να αναλάβει κοινή δράση.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Επιστρέφουμε στην Αθήνα με  ένα πακέτο 70 δις

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για «αμοιβαίες υποχωρήσεις και συμβιβασμούς» στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την επίτευξη συμφωνίας στη Σύνοδο Κορυφής για το σχέδιο ανάκαμψης. 

«Επιστρέφουμε στην Αθήνα με ένα συνολικό πακέτο, το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ, ένα μέγεθος πρωτοφανές για τη χώρα μας, τα οποία θα διαχειριστούμε με ευθύνη και σύνεση, τόνισε ο κ. Μητσοτάκης για να υπογραμμίσει: Καταφέραμε τελικά μέσα από μια διαδικασία αμοιβαίων υποχωρήσεων, συμβιβασμών, πράγματα, τα οποία είναι συνηθισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο: να προστατεύσουμε πάνω από όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν σημαντικές εθνικές κατανομές. Και βέβαια η Ελλάδα έχοντας πλέον ανακτήσει την αξιοπιστία της σε ευρωπαϊκό επίπεδο κλήθηκε να συμμετέχει και συμμετείχαμε ενεργά σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έγιναν τα 4 τελευταία εικοσιτετράωρα. Συμμετείχαμε και εμείς στη συνδιαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων προς όφελος των πολιτών, για μια απάντηση την οποία στέλνει ενωμένη σήμερα ολόκληρη η Ευρώπη, μια Ευρώπη που δείχνει αλληλεγγύη, στηρίζει την οικονομία και τους πολίτες σε αυτές τις εξαιρετικές συνθήκες.  Ήταν ένας εύλογος και δίκαιος συμβιβασμός. Καταλήξαμε σε μια ιστορική συμφωνία» επισήμανε ο πρωθυπουργός.

 «Οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ουσιαστικά αντιστοιχούν περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ. Κάτι παραπάνω από 19 δισ. στα οποία προστίθενται περίπου 12,5 δισ. σε δάνεια, για να καταλήξουμε στο τελικό ποσό των 32 δισ., για το οποίο είχε γίνει και πολύς λόγος πριν από δύο μήνες. Πρέπει να πω ,επίσης, ότι τα χρήματα αυτά θα εκταμιεύονται τελικά με όρους οι οποίοι θα είναι πιο ευέλικτοι από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, θα έχουμε ταχύτερες εκταμιεύσεις, αλλά θα έχουμε και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020» επισήμανε ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.

Τι σημαίνει το σχέδιο ανάκαμψης για την Ελλάδα

 Η Ελλάδα θα δικαιούται να πάρει συνολικά κοντά στα 30 δις από το Ταμείο Ανάκαμψης και σχεδόν άλλα 20 δις από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά εργαλεία χρηματοδότησης σε ορίζοντα επταετίας. Όμως οι επιχορηγήσεις περιορίζονται κάτω από τα 16 δις σε σχέση με τα αρχικά 20 δις ευρώ. Τα υπόλοιπα 14 δις του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να ληφθούν, εάν χρειαστεί, με δάνεια , κάτι που εγκυμονεί μια νέα κρίση χρέους. Με το ελληνικό δημόσιο χρέος, μετά από τρία Μνημόνια και μια κορονο-ύφεση να οδεύει ήδη προς το 200% του ΑΕΠ, ο νέος δανεισμός, ακόμη και με ευνοϊκά επιτόκια, μοιάζει απλώς με προδιαγεγραμμένο ταξίδι στην κόλαση.

Ως προς την εποπτεία, ο Oλλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρουτε απαίτησε, και με βάση την συμβιβαστική πρόταση απέσπασε, ένα υβριδικό σύστημα ενισχυμένης πλειοψηφίας και έμμεσης ομοφωνίας για κάθε πρόγραμμα αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, ότι εάν μια χώρα διαφωνεί με το πρόγραμμα αξιοποίησης που θα καταθέσει η Ελλάδα μπορεί να μπλοκάρει τις διαδικασίες εκταμίευσης και να το παραπέμψει στο συμβούλιο κορυφής. Εκεί, είναι πολύ πιθανό προκειμένου να επέλθει ομοφωνία να ζητηθούν αλλαγές και διορθώσεις –μια διαδικασία, που παραπέμπει στις εποχές της τρόικας και της εκταμίευσης των μνημονιακών δόσεων.

Ως προς την ρήτρα των μεταρρυθμίσεων, είτε στα δάνεια, είτε στις επιχορηγήσεις, το ερώτημα είναι ποιες θα τεθούν ως προαπαιτούμενα. Και εδώ όμως ο Μαρκ Ρούτε έδωσε στίγμα μάλλον ανησυχητικών προθέσεων: «Χρειαζόμαστε», είπε, «μια ισχυρή Ευρώπη σε έναν ασταθή κόσμο, αλλά μια ισχυρή Ευρώπη σημαίνει επίσης ότι οι χώρες που υστερούν όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, όσον αφορά την αγορά εργασίας, τις συντάξεις κλπ., πρέπει να καλύψουν τη διαφορά». Εάν το μήνυμα αυτό θέτει και το πλαίσιο της τελικής διαχείρισης του ευρωπαϊκού πακέτου, τότε το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να φέρει στην Ελλάδα ό,τι δεν έφεραν τρία Μνημόνια: Την πλήρη απορύθμιση εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων και την εισαγωγή, με συνοπτικές διαδικασίες, του ιδιωτικού πυλώνα στην ασφάλιση.

Με πληροφορίες από το ΑΜΠΕ, www.tvxs.gr