O Κυριάκος Μητσοτάκης στην αρχή της πανδημίας έκανε τις σωστές κινήσεις στη σωστή στιγμή: Ακουσε τον Ηλία Μόσιαλο και κατέβασε τον διακόπτη του lockdown πριν πλημμυρίσουν οι ΜΕΘ και διαλυθεί το, κάτι παραπάνω από οριακό, σύστημα υγείας της χώρας. Και, ταυτόχρονα, έχρισε «εθνικό διαχειριστή» της υγειονομικής κρίσης έναν σοβαρό επιστήμονα γενικής αποδοχής, τον Σωτήρη Τσιόδρα.
Έβγαλε ένα βήμα μπροστά τους ειδικούς, κράτησε ένα βήμα πίσω τους πολιτικούς, έκανε επικοινωνιακό «μπίνγκο» και του βγήκε. Κατά τους κυνικούς έπαιξε win-win: Εάν κέρδιζε τη μάχη, ο νικητής θα ήταν ο ίδιος, εάν έχανε θα έφταιγαν οι ειδικοί. Ακόμη κι εάν αυτό ισχύει, εκ του αποτελέσματος, είναι ο αδιαμφισβήτητος νικητής του πρώτου γύρου με συντριπτικά – δημοσκοπικά τουλάχιστον– ποσοστά αποδοχής.
Τώρα, στο μεταίχμιο ανάμεσα σε μια ιστορική πανδημία και σε μια εξίσου ιστορική ύφεση, κάποιοι – αρκετοί – του εισηγούνται να ψάξει να βρει τον «Τσιόδρα της οικονομίας». Ακούγεται καλό για αναπαραγωγή από τα τρολς του twitter αλλά δεν είναι εύκολο –κι, επίσης, μπορεί να είναι η χειρότερη κίνηση στη χειρότερη στιγμή. Ένας καλός γιατρός μπορεί να πείσει τον κόσμο να κλειδωθεί μέσα στο σπίτι του δυο μήνες για να μην αρρωστήσει – ο καλύτερος οικονομολόγος του κόσμου όμως, δύσκολα θα πείσει τον υποψήφιο άνεργο ότι «πρώτα πρέπει να υπάρξουν οι επιχειρήσεις και μετά οι δουλειές».
Η ιστορία άλλωστε – συμπεριλαμβανομένης και της πρόσφατης εγχώριας, και μνημονιακής, ιστορίας – έχει δείξει επανειλημμένα πως οι μεγάλες οικονομικές κρίσεις και οι τεχνοκρατικές «λύσεις» πολώνουν και προκαλούν κοινωνικούς διχασμούς. Και πως οι απαντήσεις σε υπαρξιακά κοινωνικά αιτήματα, όπως και οι υπερβάσεις των διαιρέσεων, δεν μπορούν παρά να είναι πολιτικές.
Αυτή την ανάγνωση κάνει και ο Αλέξης Τσίπρας – εξ ου και χθες, από τη Βουλή, «κήρυξε» το τέλος της συναίνεσης. Ή, για την ακρίβεια, το τέλος της πολιτικής ανοχής που επέφερε η υγειονομική κρίση. Εξ αρχής, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει την πολιτική επιλογή να μην επενδύσει κομματικά και αντιπολιτευτικά στην πανδημία – έτσι κι αλλιώς, και ανεξαρτήτως της ηθικής διάστασης, θα ήταν μια επένδυση χαμένη.
Επίσης εξ αρχής όμως, θεωρούσε ότι το πεδίο της πραγματικής πολιτικής μάχης θα είναι εκείνο της οικονομίας – ένα πεδίο στο οποίο θα αντιπαρατεθούν ξανά δύο διαφορετικά κοινωνικά μοντέλα. Στην ανάλυση που κάνουν στον ΣΥΡΙΖΑ βρίσκουν ότι η ύφεση θα είναι βαθιά και θα έχει ταξικά χαρακτηριστικά. Θεωρούν ότι ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του κράτους που επέβαλε, σε έναν βαθμό, η πανδημία δεν θα μεταβάλει την κεντρική φιλελεύθερη ατζέντα της ΝΔ. Διαπιστώνουν σχέδιο διάλυσης των εργασιακών σχέσεων με άλλοθι τον κορονοϊό, βλέπουν πρόθεση να ξηλωθεί με αδιαφανείς και συνοπτικές διαδικασίες το «μαξιλάρι» των 37 δις υπέρ επιχειρηματικών ελίτ και τραπεζών, και καταγγέλλουν ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την κρίση ως ευκαιρία για να ευνοήσει «ημετέρους», όπως στην υπόθεση των περιβόητων vouchers.
Πάνω σ’ αυτή την ανάλυση χτίζεται ήδη και η πολιτική αντεπίθεση του ΣΥΡΙΖΑ, το στίγμα της οποίας έδωσε χθες στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας: Ζήτησε απαντήσεις προσωπικά από τον πρωθυπουργό για το φιάσκο των vouchers, προανήγγειλε, την κατάθεση πρότασης για προ ημερησίας συζήτηση για την οικονομία, και έστειλε στην κυβέρνηση το μήνυμα ότι η βαριά ύφεση και η νέα λιτότητα «θα είναι έργο δικό σας».
Εν ολίγοις, ο Αλέξης Τσίπρας κήρυξε την έναρξη μιας αντεπίθεσης υψηλής έντασης και μακράς διάρκειας. Το παράξενο είναι πως ως πρώτος αρωγός του σ’ αυτήν την πολιτική καμπή έσπευσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Ο Στέλιος Πέτσας απάντησε με… πολλαπλασιαστή όξυνσης στην ομιλία Τσίπρα, χαρακτήρισε τον πρώην πρωθυπουργό «μικρό», και δήλωσε ότι «ακόμη και το κοστούμι του αρχηγού της αντιπολίτευσης του πέφτει μεγάλο». Και άφησε μετέωρο το ερώτημα για ποιον ακριβώς λόγο πριμοδοτεί την πόλωση μια κυβέρνηση που συγκεντρώνει ποσοστά λαϊκής αποδοχής της τάξης του 70%…
